Digitaal meedoen - Cursus Klik & Tik deel 3: gebruikersnaam en wachtwoord

Deze keer stonden we stil bij het fenomeen van gebruikersnamen en wachtwoorden. Waarom heb je die nodig, waarom zo veel en zo vaak en hoe ga je er veilig mee om?
Ook hebben we even gekeken hoe je hulp en ondersteuning via de website van oefenen.nl kunt krijgen. Als het thuis niet werkt zoals het zou moeten, wat kun je dan doen? En natuurlijk kun je dit als voorbeeld zien, op andere sites is ook vaak hulp geregeld en dan is het bijvoorbeeld wel handig dat je een term als FAQ kent en daar gericht naar kunt zoeken.

Zie voor een aantal notities bij de slides hieronder.

Vorige keer vroeg ik aan de deelnemers om zich voor te stellen dat minister Bussemaker ons advies zou vragen. Waar zouden we in moeten investeren qua leermateriaal en op inzetten om ouderen ook mee te laten doen qua 21e eeuwse vaardigheden.
Grappig en verrassend wat er dan uit komt.

Mensen beginnen aan deze cursus om te werken aan ICT-(basis)vaardigheden. Knoppenkennis, omgaan met hard- en software en alles wat daarbij komt kijken. Maar gericht op basisvaardigheid, wat heb je minimaal nodig om digitaal mee te kunnen doen.

Maar wat zetten we gezamenlijk boven aan om in te investeren? In samenwerken. De menselijke kant wordt dus wezenlijker van belang geacht dan de pure techniek.

Leuk (voor de bibliotheek!) dat Informatievaardigheden op de tweede plek komt. Ook kritisch denken en creativiteit (daarbij ook ondernemingszin en risico's durven nemen) scoren hoog.

Goed om te weten en een interessante uitdaging om daar in de komende cursusbijeenkomsten op een zinvolle manier op in te zetten.

De inventarisatie leverde de volgende opmerkingen op:

1. Video 12.2 wil niet draaien.

2. 7.2 volgorde lukt niet.

3. Youtube filmpje toch echt??? Wil ik juist niet.

4. In favorieten zetten.

5. Boek en online loopt niet naast elkaar.

6. Klein beeld, lettertjes

7. Blijf rondjes draaien binnen oefening.

Het lukt niet (altijd) om de filmpjes te laten draaien en dat is hinderlijk, omdat ze essentiele informatie bieden aan de deelnemers. De volgende bijeenkomst zullen we aandacht besteden aan favorieten (die wens was al eerder geformuleerd) en nog eens stil staan bij de rol van het boek in de cursus. Sommigen geven aan dat ze een completer werkboek met een leidende rol hadden verwacht. Daar kunnen we ook nog wel even met elkaar naar kijken.

Vanuit de oefen-omgeving ongewild internet opgaan geeft verwarring. Dat mag dan in zijn algemeenheid wel vanuit didactisch oogpunt toegejuicht worden, maar wel graag bewust en omdat iemand dat wil. Niet omdat je denkt dat je in een afgeschermde omgeving aan het werk bent en toch het grote internet blijkt te zijn waar je gegevens invult en achterlaat.

Een aspect van het werken met een tablet is dat de knoppen soms wel heel klein worden. Een internetpagina binnen de oefenomgeving (met zijn eigen kader en knoppen) en dan in oefeningen op de juiste knop moeten drukken vergt de juiste aandacht, goed kijken en precies klikken.

Goed dat er nieuwe tekst wordt gepresenteerd bij de FAQ als een video niet werkt:

Tenslotte: we kwamen er bij de presentatie achter dat we ook nog even aandacht hadden moeten besteden aan een vergeten wachtwoord. Wat dan te doen?

We hebben daar al bij stilgestaan. Je gaat op zoek naar de procedure die je moet volgen op die site als je het Wachtwoord vergeten bent en je volgt de instructies. 

Dan krijg je mogelijk een nieuw wachtwoord, En dan is het advies om dat dan weer zelf te veranderen in een veilig wachtwoord.

Maar je wachtwoordenadministratie op orde houden heeft dan wel even aandacht nodig. Het oude wachtwoord (mocht je dat toch terugvinden - in je geheugen of op een ander notitieblokje) is niet meer geldig, je moet vanaf dat moment het nieuwe (laatste) gebruiken. 

Notities bij slides van de presentatie hierboven:

4. Hulp zoeken op de site zelf

Informatievaardigheid

Probleemoplosvaardigheid

Waar kan ik hulp vinden – als je deze site bekijkt?

5. mouse-over / popup: extra informatie

6.Wat is FAQ?

Veelgestelde vragen

Met antwoorden

7. Hoofdmenu met een aantal onderdelen

Uitleg via een video

Contact met helpdesk

8, Onderdelen bij computerinstellingen

9. De voorwaarden waaraan apparatuur en besturingssoftware moet voldoen

10. Video’s spelen niet af

Antwoord roept bij mij vragen op

Via helpdesk vraag gesteld.

Na een paar dagen een mail gestuurd naar een (extra) contactadres (dat ik ken).

+++++++++++++++++++

12. Waarom zijn gebruikersnamen en wachtwoorden van belang?

13. Omdat ze toegang verlenen tot specifieke internetdienstverlening buiten je eigen pc (eigendom/beheer) om

14. Zakelijke relatie met mijn energieleverancier

Bedrijf moet voor mij toegang regelen. Verbruik inzien, rekeningen inzien.

Opsomming mogelijkheden om zaken aan te passen. Hoeft niet via telefoon/brief. Ik moet dat kunnen doen.

Ik log in met een gebruikersnaam/wachtwoord. Dan weet bedrijf dat ze deze info aan mij beschikbaar kunnen stellen en weten ze ook dat ik een bepaalde wijziging wil – als ik dat zo aangeef.

Als iemand anders iets voor mij gaat regelen dat ik niet wil…

16. Als het dan een keer fout loopt, loopt het waarschijnlijk bij alle (gemiddeld 22) sites fout. Met andere woorden, dan blijft het niet beperkt tot één probleem.

17. Opslaan in je browser. Gemakkelijk. Maar iedereen die je computer gebruikt is dan ook meteen ingelogd!

19. Basis-wachtwoord op basis van een zin die je kunt onthouden en daar dan de beginletters van nemen.

En dan wat knutselen om aan alle eisen te voldoen.

20. Vanuit het basiswachtwoord voeg je iets specifieks toe dat te maken heeft met de specifieke dienstverlener waar je deze keer op intekent.

21. En nu onthouden!!!

-Uit het hoofd – veilig

-Ingelogd blijven. Dan blijf je ingelogd bij de internetomgeving van de dienstverlener.

-In je eigen browser gebruikersnaam en wachtwoord opslaan

-Notitieboekje. Niet naast pc. Discipline

-In een word-bestand verzamel je gebruikersnamen/wachtwoorden en dat beveilig je met één algemeen wachtwoord. Zodat iemand anders dit bestand niet kan openen. Dit zit op je eigen computer, dus niet op internet.

-Uitbesteden aan wachtwoordmanager (digitale), zoals LastPass

Digitaal meedoen - Cursus Klik & Tik deel 2: 21e eeuwse vaardigheden

Hoe denkt het onderwijsveld over de vaardigheden die mensen moeten opdoen om in de toekomst volop digitaal mee te kunnen doen?

2 21e eeuwse vaardigheden.versie 2017-01-17 from Jan te Bokkel

Conclusies:

• De jeugd moet ook nog veel leren - en komt het echt niet aanwaaien!
• Het vergt heel veel tijd en aandacht om je eigen leerroute en -wensen te formuleren en uit te stippelen

De inventarisatie aan het begin leverde dit op:

1. Favorieten instellen.

2. Link openen via de mail, weblog Jan.

3. Inloggen lukte niet.

4. Specifiek klik en tik inloggen

5. Herhalen plus punt.

6. Typen met 2 vingers.

7. Wat wil ik wel en wat niet.

8. Eigen leerroute ,wat heb ik gedaan hoe zie ik dat.

9. Inloop van andere groep is storend.

10. Wat nieuwe mogelijkheden ontdekt.

11. Tekstverwerking .

12. Oefeningen wat onduidelijk, tijdens uitvoering. Klein beeld.


Los punt evt. opslaan email foto en dergelijke.

Waarin zouden we moeten investeren (les- en leermateriaal voor ouderen)? (op basis van een viertal ingeleverde formulieren)

Digitaal meedoen - cursus Klik & Tik deel 1 : Internet centraal

In de powerpoint presentatie (pagina 2) zit het programma van bijeenkomst 1. Wat notities heb ik hieronder geplaatst. Tenslotte nog wat evaluerende opmerkingen.

1 internet.2017-01-11 from Jan te Bokkel

3.We kunnen al heel veel J !

Zoals verwacht, lopen de wensen en verwachtingen uiteen.

We blijven ons met het reguliere Klik & Tik – lesmateriaal richten op basisvaardigheden. Het kan soms nuttig zijn voor specialisten en hun specialistische werkzaamheden (bijvoorbeeld foto’s bewerken) om bepaalde aspecten van digitale basisvaardigheden nog eens te bestuderen.

In de algemene onderwerpen die we de komende weken aan de orde gaan stellen, zal ik deze lijst er nog wel eens bijpakken. En wat ik daar in blijf zoeken is verdieping en aanvulling van begrip en ontdekking wat de digitalisering van onze omgeving met ons doet en van ons vraagt. Suggesties en tips zijn en blijven van harte welkom.

Vandaag gaan we in ieder geval een poosje stilstaan bij internet: wat is het en wat zijn de gevolgen van het ontstaan/de ontdekking van internet?

16. In tientallen jaren is ons huidige internet ontstaan. Eerst werd er computers met elkaar verbonden om elkaars (reken)kracht te vergroten. Later werden dat computernetwerken die met elkaar samenwerkten/versterkten en sinds ongeveer 1990 werd dat een wereldwijd netwerk.

Sinds een jaar of 25 hebben we te maken met een krachtig netwerk dat nog steeds groeit en dat een aantal revolutionaire veranderingen met zich meebracht.

17. Als je een computer hebt, ben je daarover eigen baas en is dat jouw eigendom.

Door die computers aan elkaar te knopen ontstaat het internet. Door dat internet is het mogelijk met de snelheid van het licht met elkaar te communiceren, wereldwijd. En ontstaat er iets waar niemand de baas is en niemand het eigendom als alleenrecht over heeft.

En is dat iets nieuws? Jazeker!

18. Die pc’s zijn nog steeds eigendom van een rechtspersoon. Maar dat internet is wel wat, doet wel iets, maar niemand kan er de baas spelen en het is niet echt van iemand? Dan klopt hier eindelijk de rekensom van 1 + 1 = 3!

Mensen die dat vanaf het begin goed begrepen hebben, zijn Larry Page en Sergey Brin van Google en Mark Zuckerberg van Facebook.

Google is begonnen als zoekmachine op internet. Websites opsporen.
Mark Zuckerberg wilde dat mensen ook digitaal kunnen netwerken.

Door zich op dienstverlening te richten en die dienstverlening te ondersteunen met investeringen in digitale apparatuur en het netwerk hebben zij en vele anderen het internet groot gemaakt tot wat het nu is.

19. Een drijvende kracht van de internetontwikkeling is kostenreductie.

1.Vergelijk een winkel/kantoor met openingstijden met een website/webwinkel met 24 uur per dag, 7 dagen in de week, 365 dagen per jaar te bezoeken!

2.Een muziekuitvoering kun je digitaal opslaan in een miniem bestandje en razendsnel delen. De muziekindustrie is ingrijpend veranderd sinds de opkomst van internet en het is niet meer de cd-verkoop waar muzikanten hun verdiensten halen, maar dat gebeurt tegenwoordig veel meer via optredens.

3.Een email is sneller en goedkoper dan een brief

4.Boeken kun je ook in een klein computerbestandje opslaan. Nauwelijks productie- en distributiekosten meer als dat voldoende is.

5.De gedachte is dat deze ontwikkelingen met veel meer producten mogelijk zijn met 3D-printing. Iets stuk in huis? Moet vervangen worden? Een bestandje sturen, de 3D-printer aanzetten en het voorwerp wordt lokaal aangemaakt.

20. “Informatie wil gratis zijn”

Als iets bijna gratis is, kun je het ook maar beter gratis aanbieden.

Hoe je dan toch geld kunt verdienen, beschrijft Chris Anderson in het boek Free. Te leen bij de bibliotheek of gratis als ebook te downloaden.

21. Schaalgrootte heeft enorme effecten. Doordat je via internet op een snelle en gemakkelijke manier je doelgroep enorm kunt uitbreiden, kan dat je markt enorm vergroten.

22. De lange staart. Ook een grafiek van de al eerder genoemde Chris Anderson.

In elke markt zijn er populaire producten, die als warme broodjes over de toonbank gaan en de (bijna) winkeldochters. Winkeliers moeten daarin voortdurend keuzes maken om omzet en verdiensten op topproducten binnen te halen. Maar de minder gewilde producten, wat doe je daarmee? In het magazijn laten staan en zo nu en dan iemand tevreden kunnen stellen? Maar elk product neemt wel ruimte in beslag en kost wel wat.

Digitaal ziet dat plaatje er heel anders uit. Je kunt digitaal mensen met heel speciale interesses voor producten die weinig gevraagd worden toch bedienen en daar geld op verdienen. Bol.com en Amazon.com hebben dat uitstekend begrepen en in praktijk gebracht.

23. Wij hebben meegemaakt dat de televisie als massamedium de wereld veroverde.

En we maken nu mee dat dit medium afbrokkelt door de opkomst van internet en alles wat door internet-ontwikkelingen mogelijk geworden is.

24. Hoe we samenwerken verandert ook door internet.

Zo’n harkmodel met een duidelijke baas staat onder druk

We hebben gezien dat het via internet mogelijk is om samen te werken zonder compleet uitgewerkte organisatiestructuur, soms zelfs beter dan in de traditionele management-theorieen.

Daarbij spelen kostenreducties op dit gebied een belangrijke rol.

25. Dat betekent niet dat alles zomaar werkt. 

Niet wat de baas zegt, is leidend. Zelfsturende teams die bepaalde waarden erkennen en onderhouden in hun samenwerken, dat kan werken.

Buurtzorg is in Nederland een voorbeeld van dit nieuwe organiseren.

Amerika was vrij hiërarchisch ingesteld, deze veranderingen hebben daar hun effect.

Maar het polder-overlegmodel van Nederland staat ook door internet-ontwikkelingen onder druk. Waarom eerst praten en vergaderen, terwijl we het ook gewoon kunnen doen?

Nogmaals, niet alles werkt en blijft goed werken. Maar internet heeft wel invloed op ons denken hierover!

 26. Wetgeving loopt per definitie achter op ontwikkelingen in de samenleving. Eerst moet er iets gebeuren dat we massaal niet willen en dan heb je kans dat er iets in de wetten verandert.

Een telefoon stelen is niet anders dan het vroeger (voor internet) was.

Maar inbreken in een computer en een kopie maken van een bestand van een ander. Dat steel je. Maar wat heb je dan gestolen? De eigenaar heeft dat bestand nog steeds op zijn computer staan…

Inloggen op oefenen.nl nam wat tijd in beslag. Omdat er met verschillende apparaten gewerkt wordt, waarvan een belangrijk gedeelte niet eigen kan dat per definitie bijna niet anders.

Maar in een belangrijke stap was in de handleiding vooraf nog niet voorzien en dat is het aansluiten van je eigen laptop/tablet via het wifi-netwerk in de Trefkoele+ nodig (gasten, geen wachtwoord vereist). Pas dan kun je de browser starten en oefenen.nl opzoeken!

Het inloggen zelf was niet zo'n groot probleem. Met de persoonlijk verstrekte inlogcode (neem die ook over in het werkboek op bladzijde 6) kon iedereen goed uit de voeten.

Maar het geluid was wel een probleem. Het is essentieel dat je goed kunt horen wat er in de filmpjes verteld wordt, maar vijftien verschillende stemmen/verhalen uit apparaten en nog een aantal gesprekken van de deelnemers levert een situatie op waar weinig richting in te ontdekken valt.

Met koptelefoons en oortjes werken is de oplossing, maar dan moet dat wel werken op je apparaat of dan moet dat werkend gemaakt worden. Er zijn wat dat betreft een aantal zaken opgelost. We hebben proefondervindelijk nog maar eens bevestigd gekregen dat het wenselijk is dat een ander geen last heeft van het geluid van de cursus die je volgt. Hopelijk gaan we dat de komende weken zonder al te veel moeite realiseren.

Er bleek ook nog wat aan de hand met de cursus zelf. Sommige links naar de lesstof/filmpjes werkten niet? Zou dat met Google Chrome te maken kunnen hebben? Dat is nog een aandachtspunt.

Digitaal meedoen - introductie Klik & Tik - cursus

De Klik & Tik - cursus gaan we in een groepscursus aanbieden. Tot nu toe boden we deze cursus individueel met begeleiding aan, maar er lijkt duidelijk behoefte aan de uitwissseling en de stimulans die een groep kan bieden.
Gisteren deze presentatie laten zien, dat leverde interessante gesprekken op.

Cursus klik & tik.2017 01-02 from Jan te Bokkel

Vier elementen bieden enig houvast bij het bepalen hoe iemand digitaal meedoet.

• Je kunt naar iemands (culturele) vaardigheden kijken. Wat heeft iemand aan scholing, via werk of vrijetijdsbesteding aan vaardigheden meegekregen en ontwikkeld om met digitale uitdagingen om te gaan. Lezen is daarbij natuurlijk altijd een belangrijk aspect.
• Het netwerk speelt een belangrijke rol in het stimuleren (of afremmen) om social media te gebruiken. Als al je vrienden en kennissen dat doen, ga je vaak min of meer automatisch meedoen. Als er in je omgeving weerstanden zijn, dan wordt voor jou de vanzelfsprekendheid minder en heb je minder zin. En hulpvragen hebben ook minder kans om bij iemand terecht te komen die er wat mee kan. En ouderen zitten sowieso niet hele dagen bij elkaar in de schoolbank.
• Veel ouderen hebben nog een druk en actief leven en moeten alle zeilen bijzetten om aan alle zorg- en andere verplichtingen te voldoen. Kun je voldoende tijd (en zin) vrijmaken om een nieuwe vaardigheid te verwerven en te onderhouden?
• Bij alle keuzes die je moet maken om digitaal mee te doen horen vaak prijskaartjes, soms forse. Wat moet je kiezen en wie helpt je daarbij? En heb je daar voldoende vertrouwen in?

De cursus Klik en Tik biedt hulp bij het verwerven van een aantal digitale basisvaardigheden. Voordat we daar op inzoomden hebben we geïnventariseerd wat mensen doen en gaven deelnemers aan wat ze zelf (goed) kunnen, waar ze meer van willen weten en waar ze hulp bij nodig hebben. Ook konden ze aangeven dat ze iets niet willen - en mochten ze zelf ook nog rubrieken kiezen (maar daar is geen gebruik van gemaakt).

Inventarisatie Dalfsen

Inventarisatie Hardenberg

In de inventarisaties plaatsen veel mensen gelukkig opmerkingen in de rubriek 'Dat kan ik'. Met andere woorden, velen kunnen zich vaak goed redden.
Toch zit er ook wel een bredere onzekerheid, die via één opmerking aan de oppervlakte komt: "Wat wil ik er eigenlijk mee doen?".

Steun en positieve feedback kunnen zo iemand mogelijk helpen.

In het gesprek kwam aan de orde dat de verplichting om digitaal te acteren steeds sterker gevoeld wordt. Het voorbeeld kwam voorbij van de museumjaarkaart. Iemand vroeg dat online aan en moest een pasfoto digitaal aanleveren. Dat wilde ze niet en uiteindelijk is het toch gelukt om een pasfoto-loze kaart te bemachtigen, maar waarom niet vooraf aangegeven dat dit ook een optie was?

In de rubrieken "Hier wil ik meer van weten" en "Hier heb ik hulp bij nodig" zitten veel aanknopingspunten om in de komende cursusbijeenkomsten op in te zoomen - als dat al niet in het cursusmateriaal zit.
Echter, er zitten wel opmerkingen tussen die verduidelijking behoeven, zoals de behoefte aan 'programma's maken'.

En je weet niet van de betrokkene wat hij wel en niet weet. En ook niet waar hij of zij naar toe wil. En dat eindpunt kan heel gemakkelijk verschuiven als er nieuwe perspectieven komen: als dat kan, dan zou ik graag ook nog dat willen...!

Veel zaken, zoals foto's bewerken, komen niet rechtstreeks aan bod in de cursus Klik & Tik en zijn ook minder goed als basisvaardigheden te typeren. Toch kunnen bepaalde aspecten uit de cursus voor sommige deelnemers mogelijk toch meer begrip opleveren, waar ze bij een cursus via bijvoorbeeld de Senioren Computerclub Dalfsen of via Seniorweb weer profijt van kunnen hebben.

En als je wilt internetbankieren, dan kun je dat niet een beetje doen en eerst maar eens alle veiligheidsaspecten links laten liggen. Dat gaat niet werken, dus moet je in zo'n geval een aantal zaken integraal meenemen om een goed eindresultaat te waarborgen.
Wat me opvalt: niemand noemt spelletjes doen. Terwijl ik vermoed en aanwijzingen heb dat dit toch veel gebeurt. Maar dat wordt misschien niet als serieus genoeg ervaren om op te nemen in zo'n inventarisatie.
Iemand dacht even de term porno te zien op de site van oefenen.nl. In werkelijkheid stond er promo. Ook al is internet mede groot geworden door pornografie, dat hoort niet tot basisvaardigheden die we in cursusvorm aanbieden en dat moeten we maar zo laten.

Kortom, er ligt een breed en complex werkterrein waarin grote uitdagingen liggen om menselijke verwachtingen op het juiste niveau te benoemen en in te lossen.

We gaan de komende weken in Dalfsen met vijftien deelnemers aan de slag en in Hardenberg zoeken we nog even naar de juiste vorm en tijdstip. Daar mag de groep van vijf deelnemers nog iets groeien.