donderdag 9 september 2010

Tussen boek en eboek

Tien jaar weblogs: tijd voor een boek. Frank Meeuwsen schreef er over en dat groeide uit, onder andere tot een boek: Bloghelden.
Dat boek is in papieren vorm verkrijgbaar, bijvoorbeeld via Managementboek. Je kunt dan een exemplaar inkijken en zien wat anderen er van vinden.
Inmiddels is er ook een electronische versie beschikbaar.

Er is daarnaast zelfs sprake van een volledig gratis tekstversie.
Ik vind het interessant hoe de auteur deze vorm motiveert: "Het is absurd dat het uitlenen van digitale boeken niet mogelijk is door het licentie-systeem van de grote partijen. Het uitlenen van boeken is ouder dan welke uitgever op de wereld en het moet blijven bestaan. Juist door het delen van kennis kunnen alle partijen beter worden. Licentie-overeenkomsten maken het alleen maar meer gedoe."

Hij schrijft ook dat het een experiment is. Want natuurlijk zal er ook aan dit boek verdiend moeten worden. Maar ik lees ook een prachtig pleidooi voor het delen van kennis en het zorgen voor lage drempels, zodat wie dat ook maar wil de beschikking heeft over relevante informatie. En je mag het bewerken en er verder mee doen wat je wilt, als je maar je bronnen vermeldt.

Dit zijn toch interessante gedachten over kennisdeling en een kenniseconomie. Bibliotheken vervullen traditioneel al heel lang en heel effectief een rol in het beschikbaar stellen van boeken en informatie. Die rol moeten we blijven zoeken en blijven vervullen. Als we in onze catalogus deze (gratis) tekstversie direct kunnen tonen (maar het veel mooier vormgegeven te betalen eboek ook kunnen aanbieden tegen goede voorwaarden - waar via leengeld de uitgever/auteur hun rechtmatige deel binnenkrijgen), wat zou dat een mooi perspectief zijn.
Maar er is nog iets wat we ons moeten realiseren. Waar er vroeger sprake was van een boek als afgeronde vorm (en je kampte hooguit met verschillende drukken), zijn er nu steeds meer vormen. En hoe digitaler de vorm, hoe meer die in ontwikkeling is en blijft (zie het weblog Bloghelden). Dat maakt het ook complexer om te bepalen welke vorm we aanbieden. Met andere woorden, de catalogus van de bibliotheek moet daar met de gewenste flexibiliteit op in kunnen spelen, maar anderzijds daar ook een zelfde soort helderheid in proberen te scheppen als met de drukken van een papieren boek, zodat gebruikers weten wat ze kunnen verwachten.
We leven in interessante tijden.