zaterdag 24 januari 2009

Ken je zelf

Beslissingen nemen, standpunten bepalen, oordelen vellen. Wat is van mezelf, wat van mijn omgeving en hoe beinvloeden die twee elkaar?

Maak je niet te veel illusies, is de boodschap van onderstaande artikelen in de krant. We worden veel meer dan we zelf geneigd zijn te veronderstellen, geleefd en bepaald door meningen en opvattingen van anderen.

"Het kost veel energie om een afwijkende mening te hebben" reageert iemand op het eerste artikel. Wel herkenbaar.
Niet zo lang geleden heb ik een volleybalwedstrijdje gefloten op een jeugdtoernooi. Je helpt er ons mee uit de brand als je een paar wedstrijdjes wilt fluiten, met dat argument liet ik verleiden door de organisatoren.
Je moet de regels kennen, je moet op veel dingen letten, je moet snel beslissen, dat zijn een paar kwaliteiten die je als scheidsrechter moet hebben en ik dacht altijd dat bijvoorbeeld die laatste eigenschap voor mij de meeste uitdaging vormde, ik wil graag dingen even rustig afwegen.

Maar dit geeft extra te denken. Je moet als scheidsrechter je standpunt direct bepalen, soms tegen de 'hele wereld' in. Als we ons in ons dagelijkse doen en laten zozeer door groepsgedrag en -normen laten leiden, dan is dat inderdaad energievretend en moeilijk. Laatst hoorde ik van iemand die een workshop van Erik Braamhaar bijgewoond had, over de manier waarop de topscheidsrechters in het betaalde voetbal wekelijks met elkaar wedstrijden analyseren en bespreken. Natuurlijk gaat het daarbij om de kennis van regels en de interpretatie daarvan op een hoger niveau te brengen. Maar ik kan me ook voorstellen dat de deelname aan de (scheidsrechters)groep op de achtergrond een flinke steun in de rug kan vormen bij het nemen van een lastige beslissing op een belangrijk wedstrijdmoment.

Jaren geleden heb ik de cursus Groepsbesluitvorming gevolgd - en ik zag nu dat een element daaruit als gratis (opstap?)cursus bij de Open Universiteit wordt aangeboden. Een belangrijk begrip in die cursus was groepsdenken. Een negatieve vorm van elkaar beinvloeden.

Hoe voorkom je dat? In het artikeltje in Wikipedia over groepsdenken worden een aantal tips en ideeen genoemd. Zinvol, maar ik blijf denken, zeker na het lezen van onderstaande artikelen: maak je niet teveel illusies. Alleen met de nodige aandacht - voor je zelf en voor de mensen om je heen - kom je bij de kern waar het om draait.

Brein roept ’foute boel’ als we ons niet aanpassen
De meute volgen was vroeger vaak het veiligste
Dat we volgzame schapen zijn, kun je in de hersenen zien. Als ons oordeel afwijkt van het gangbare, rinkelen bovenin de alarmbellen.
Lees verder (artikel Trouw 16-1-2009)

Mens nog net zo slaafs als halve eeuw geleden
De mens laat zich nog net zo verleiden tot blinde gehoorzaamheid als in het beruchte experiment van Stanley Milgram uit 1963.
Lees meer (bericht Trouw 21-1-2009)

Geen opmerkingen: