Goochelen met getallen van Hans van Maanen is een vermakelijk boek. Ik heb genoten van een aantal verhalen over hoe cijfers gebruikt en misbruikt worden en mensen op het verkeerde been kunnen zetten.Soms hilarisch, soms ook met een belangrijke serieuze ondertoon: medici baseren hun behandeling vaak op statistische gegevens en als ze dan na verloop van tijd duidelijk de plank mis hebben geslagen, dan zijn er misschien intussen toch slachtoffers gevallen.
De meeste uitleg van de rekenkundige principes en statistische wetten is goed te volgen, maar soms werd het mij te machtig. Maar dat is geen bezwaar, de strekking van het boek is heel goed te volgen.
Ik kan het boek ook andersom gebruiken. Ik ben ook veel tips tegengekomen om resultaten mooier te laten lijken dan ze zijn, om bepaalde cijfers of percentages te gebruiken - of moet je dan zeggen: misbruiken? - om er zelf beter van te worden.
Als je een bibliotheek drie weken sluit in verband met herinrichting en je gooit daarna de deuren open, dan leen je de eerste week allicht meer materialen uit. Dat is mooi, maar het zegt niet zo veel. En deze stijging toeschrijven aan de nieuwe inrichting (bijvoorbeeld op basis van het winkelconcept) lijkt niet erg relevant.
Maar je staat er van te kijken welke organisaties zich ook van dit soort trucs bedienen om toch maar zo goed mogelijk in het nieuws te komen.
Zelf hecht ik toch meer belang vond ik de adviezen om kritisch vragen te stellen bij de manier waarop cijfers en percentages gepresenteerd worden. Kijk naar de context, naar de omvang van de steekproef, vraag door, voor je iets of iemand gelooft. Want cijfers, ze maken toch indruk, ze pretenderen objectief te zijn. Als je met de juiste intenties en het volgens de regels van de kunst gebeurt, mogen we die autoriteit aan cijfers toe blijven kennen. Maar elke macht heeft kritische volgers nodig.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten