Evaluatie 23 dingen

Op http://www.23dingen.nl/ maak je in 23 oefeningen kennis met Web 2.0, wat je er persoonlijk mee kan doen en hoe je het kan toepassen in de bibliotheek waar je werkt.



In Overijssel zijn vorig jaar meer dan 400 deelnemers gestart met deze cursus. Ook in het Overijsselse Vechtdal waren er veel collega's die mee wilden doen. Om precies te zijn: in Hardenberg hadden we 19 starters, in Dalfsen-Nieuwleusen en Staphorst zijn we met 17 mensen begonnen. Enkelen zijn in de loop van de tijd gestopt om 'externe redenen' (bijvoorbeeld ziekte).



Het was niet verplicht om mee te doen. Dat heeft als voordeel dat je met gemotiveerde mensen werkt. En die motivatie is wel belangrijk en nodig om zo'n cursus vol te houden. Omdat in onze situatie de mensen op verschillende locaties en op verschillende tijden (parttime) werken, is de kans op onderlinge contacten en stimulering van elkaar een stuk kleiner dan in bijvoorbeeld situaties waar je elkaar dagelijks ontmoet op een kantoor. En als je elkaar niet goed kent, waarom zou je dan op elkaars stukken reageren op een weblog? De drempel is dan soms net iets te hoog.

Er waren collega-bibliotheken die wel iedereen verplichtten om mee te doen. OK, dat kan, maar het blijft dan een aandachtspunt dat er toch mensen zijn die om specifieke redenen dit niet kunnen of willen doen en het bepalen van de grens wie wel en niet meedoet vergt dan meer aandacht. Ook is dan een aandachtspunt dat je op moet letten dat de mensen die wel verplicht worden en niet erg gemotiveerd zijn, wel op de juiste manier aandacht moet geven en er bij moet betrekken, anders dan stralen ze mogelijk hun desinteresse te veel uit naar anderen.



Maar goed, dat speelde dus bij ons minder. Dat neemt niet weg dat de meeste cursisten in het begin best moeite hebben met het inspelen op de gang van zaken in de cursus. Na een eerste introductie alles verder zelf uitzoeken, is voor veel mensen een hobbel en sommigen komen daar niet overheen. Wat je ook aanbiedt: stuur een mail, schrijf je problemen op je weblog, vraag het aan je collega of aan je begeleider, sommigen ervaren het zelfstandig aan een opdracht werken toch als te individualistisch en de voorgestelde manieren om hulp te vragen worden niet (optimaal) benut. En dan speelt er soms ook nog wel eens het probleem van een oude pc met krakkemikkige software de deelnemers parten.



Het is en blijft een soort van schriftelijke cursus, waar je discipline en doorzettingsvermogen voor op moet brengen. Het blijkt daarbij echt het beste om te proberen je aan ongeveer twee dingen per week te houden, dan kun je in het tijdsbestek van een drietal maanden de hele cursus doorlopen. Dan blijft het leuk, dan zakt het niet allemaal weg en dan komt er op een gegeven moment de schwung wel in. De deelnemers die voorbij ding 8 en 9 komen, hebben over het algemeen de smaak wel te pakken en komen er wel.

Maar het valt de meesten niet direct licht om aan het begin de manier te vinden die bij henzelf en deze cursus past. Het is soms wat passen en meten, wat moet je precies doen en wat niet, hoeveel tijd moet ik hieraan besteden, moet ik dat allemaal bestuderen? De tip: stel jezelf een duidelijk leerdoel en begrens de tijd die je aan een ding besteedt, is niet altijd gemakkelijk uitvoerbaar. Als je nog niet goed weet waarover het gaat, is het zo lastig om een goed leerdoel te stellen.

Ook kan de een gemakkelijker schrijven dan de ander. Sommigen hebben daar ronduit moeite mee: iets bestuderen is nog tot daar aan toe, maar daar open en bloot over schrijven is een brug te ver.



Toch vind ik dat een van de mooiste resultaten van de cursus. Je zo vrij voelen dat je wat durft en kunt te schrijven op een weblog. En dan het oppimpen van je blog, ook leuk - overigens voor sommigen dan weer zo leuk, dat ze vergaten dat er ook gewoon dingen ontdekt moesten worden.



Maar goed, er zijn leuke dingen met weblogs gedaan.

Ik noem er een paar:

Bibliotheek Hardenberg: Bibliotheekblog van bibliotheek Hardenberg (als 'verlengde' van de website)
Bieblog Hengelo: Lezen, luisteren en kijken in Hengelo!
Bieblog Wierdens Neutje: Bibliotheekblog van bibliotheek Wierden-Enter
Transisalania : Een blog over de geschiedenis van Overijssel met interessante nieuwtjes

Van de starters is nu meer dan de helft klaar en er zijn nog een paar mensen bezig om hun cursus af te ronden. Zo hebben we een groep mensen die hun digitale kennis hebben uitgebreid en een beter beeld hebben van wat er allemaal gebeurt op internet. Vanuit die basis verder werken aan en denken over bibliotheekdienstenontwikkeling is daarmee verder in gang gezet en hopelijk gebeurt op dat gebied de komende tijd nog van alles.

Bij de evaluatie spraken we onder andere over het Bibliothecaris 2.0 manifest:

1. Ik zorg ervoor dat ik op de hoogte blijf van de informatiecultuur van onze gebruikers en probeer die kennis te ‘vertalen’ naar bibliotheekdiensten.
2. Ik verdedig mijn bibliotheek niet koste wat het kost, maar kijk objectief naar wat we kunnen verbeteren.
3. Ik werk actief mee aan de vooruitgang van mijn bibliotheek.
4. Ik erken dat bibliotheken maar langzaam veranderen, maar probeer met mijn collega’s wel zo snel mogelijk op veranderingen in te springen.
5. Ik durf nieuwe (vormen van) diensten voor te stellen, ook al zal dat bij sommige collega’s op weerstand stuiten.
6. Ik geniet van de opwinding en het plezier van positieve veranderingen en straal dat uit naar collega’s en gebruikers.
7. Ik gooi oude werkwijzen overboord als er betere zijn, ook al leken die oude werkwijzen ooit fantastisch.
8. Ik experimenteer met veranderingen en accepteer daarbij dat ik fouten maak.
9. Ik wacht niet tot iets perfect is voor ik het presenteer; later verbeter ik het wel op basis van gebruikersreacties.
10. Ik ben niet bang voor Google of verwante diensten.
11. Ik profiteer ervan voor onze gebruikers en bied tegelijkertijd hoogwaardige bibliotheekdiensten aan die gebruikers nodig hebben.
12. Ik eis niet dat gebruikers zaken door de ogen van een bibliothecaris zien, maar ontwerp diensten die voldoen aan de voorkeuren en verwachtingen van de gebruikers.
13. Ik breng de bibliotheek naar de gebruikers toe, zowel online als fysiek.
14. Ik creëer open websites waar gebruikers zelf content kunnen toevoegen; dat is leerzaam voor henzelf en nuttig voor medegebruikers.
15. Ik propageer een open catalogus zoals gebruikers die in een online informatieomgeving verwachten: gepersonaliseerd en interactief. Ik stimuleer mijn bibliotheek om te bloggen.
16. Ik laat door mijn daden zien dat de bibliothecaris een essentiële rol vervult in de steeds veranderende informatiewereld.

Dat doen we toch al, zei iemand. We? Elke zin begint met Ik. Niet het collectief, maar het individu is het vertrekpunt. Durf je iets van jezelf te laten zien? Durf je het contact met de wereld aan, durf je de bescherming van de bibliotheekregels los te laten en te experimenteren met nieuwe dingen? Durf je te zoeken naar wat mensen beweegt en wat ze zoeken, durf je die uitdaging aan? Daar is dan vast genoeg te vinden waar je als bibliothecaris op in kunt spelen.

Hopelijk staan we aan het begin van mooie ontdekkingstochten!