De coördinator van de sociale wijkteams daagde ons als bibliotheekmensen uit:
"Kunnen jullie de ramen verder open gooien en meer naar buiten kijken? Ik zie een rol voor de bibliotheek weggelegd op diverse terreinen, maar dat betekent wel dat je het vertrouwde interne terrein los moet laten en je meer moet richten op maatschappelijke zaken, zoals vechtscheidingen, het ondersteunen van mantelzorgers, opvoedingsondersteuning voor de Somalische gemeenschap en het meehelpen aan het combineren van ouders met gezonde kinderen en zij die licht verstandelijke gehandicapte kinderen hebben.
Zouden jullie zoiets kunnen? En dat hoeft niet allemaal in één keer, je kunt klein beginnen. Maar dan wel zodanig dat het niet alleen een project van een eenling is, maar een gedeelde filosofie van de hele bibliotheek, Iedere bibliotheekmedewerker dient innerlijk helemaal overtuigd te zijn van de beleidskeuze en dat van top tot teen uit te stralen. Zou dat mogelijk zijn?"
In een workshop kwam het verhaal voorbij van een succesvolle bijeenkomst voor NT2-ers in de bibliotheek. Met een goed verhaal en een gedegen voorbereiding lukte het om de doelgroep te boeien en aan te spreken op een manier dat ze zich ook aangesproken voelden. Ze werden begrepen en waren enthousiast om verder te gaan, om te leren, om op deze manier te investeren in hun eigen maatschappelijke kansen en integratie in de Nederlandse samenleving.
Toch liep het mis.
Het project liep vast, omdat het teveel alleen maar een zaak van die ene medewerker was. Anderen vonden het vreemd, deze doelgroep was toch anders, de taal en de manier van communiceren, het paste niet in de bibliotheek. Deelnemers voelden feilloos aan dat men toch niet zo erg welkom was in dat instituut bibliotheek. Die ene medewerker was dan misschien wel met hen begaan en die is dan vast wel ok, maar die anderen die kortaf reageren of ongeïnteresseerd lijken of je eerder lastig dan leuk vinden. Zo is het toch niet zo leuk om weer naar die bijeenkomst in de bibliotheek te gaan. En zo bleven de deelnemers weg en mislukte het project.
Op een begrafenis zagen de mensen in de volle zaal hoeveel mensen een band met de overledene gehad hadden. "Ieder van u had het gevoel speciaal te zijn voor haar. Voor ieder van u had ze oog en oor en was ze betrokken met uw wel en wee. En kijk nu eens om u heen met wie ze dat speciale gevoel ook had. Met zoveel mensen was er dat speciale gevoel van verbinding."
Rond de bibliotheekformule hebben we ons op het verkoopproces gericht. Verkoopgesprekken geanalyseerd, de presentatie in de winkel vergeleken met de bibliotheek. Maar vooral gekeken hoe mensen daar in acteren.
Een belangrijke conclusie was dat alles moet kloppen om succesvol te zijn. Elk detail kan gemakkelijk roet in het eten gooien.
Bij complexe relaties tussen mensen rond maatschappelijk soms moeilijke thema's geldt dat niet minder. Als we als bibliotheek daar een rol in spelen, dan zullen we de uitdaging aan moeten gaan. Dan moet alles kloppen, tot in de kleinste details.
Laten we daarbij het advies in het oog houden dat ik hierboven al noemde: hou het klein, begin in een overzichtelijke omgeving, de setting mag beperkt zijn. Als het daar lukt om met elkaar een prettige menselijke samenwerking te realiseren, waarbij mensen zich echt positief verbonden weten. Dan hebben ze wat met elkaar en dan hebben ze wat voor elkaar over.
Als je zoiets ergens hebt gerealiseerd, dan kan je het later misschien uitbreiden.
Bibliotheekontwikkeling door mensen een band met elkaar op te laten bouwen. Het gaat lukken, we blijven zoeken naar de verbindende factoren.
