Democratie staat centraal - deel 2

Nederland leest is er natuurlijk ook voor de jeugd: Nederland leest junior. Het boek Strijd om drakeneiland van Lydia Rood wordt aangeboden. Niet alleen om te lezen, maar ook om te debatteren.

"Dit boek over een volwassen wereld in het klein met kwesties als macht, bondgenootschap en verantwoordelijkheid leest vooral als een spannend verhaal" (ai-tekst).

Ik bleef met vragen zitten. Waarom ziet de wereld op het eiland er zo verantwoord volwassen uit, met bijvoorbeeld arbeidsdeling en alles supergeorganiseerd? Marnix grijpt de macht en oefent terreur uit - waarom eigenlijk?

Ik laat die vragen verder rusten. Het is inderdaad een spannend verhaal en slimme Mo redt de onderdrukten en verlost iedereen van de onderdrukking.

Het verhaal biedt genoeg mogelijkheden om met elkaar in gesprek te gaan over maatschappij-inrichting, politiek en democratie. Ik hoop dat dit enthousiast gebeurt en dat daarbij vooral ook goede vragen gesteld worden. En misschien wat uitleg en achtergrondinformatie. Want een argeloze lezer voelt zich na het lezen van dit boek misschien gesterkt in de overtuiging dat opmerkzaamheid en intelligente slimheid garant zullen staan voor een overwinning. 

Als dat zo zou zijn, zou ik dat diegene graag uit het hoofd praten. Was de wereld maar zo simpel... of moeten we zeggen: gelukkig is de wereld complexer?

Deze zomer heb ik genoten van het boek:

Ook een spannend verhaal. Met meerdere lagen. Ik vind het knap hoe in het boek termen als democratie en politiek uitgediept worden. Camilla als hoofdpersoon heeft genoeg reden om de politiek hartgrondig te haten, maar ze gaat er toch mee aan het werk. Al gauw levert dat op school een betere indeling van de klas op, maar daar blijft het niet bij.

Ze leert politiek te zien als: luisteren, meedoen en dienen. Deze drie begrippen worden verder uitgewerkt en bieden belangrijke referentiepunten. Niet alleen in het verhaal, maar ook om de wereld om je heen te interpreteren. 

Er komen interessante gedachten voorbij. Ook Camilla ontdekt dat veel mensen weinig vertrouwen in de politiek hebben - niets nieuws onder de zon, toch?

Daar wordt de vraag aan gekoppeld: 'Is dat de schuld van de politiek? Of van mensen die fouten maken (ook in het politieke bedrijf)?'

Zeker, moraal speelt een belangrijke rol. Zonder dat m.i. de zaak helemaal vastgezet wordt: iedereen wordt vooral uitgenodigd om 'mee te doen' en zelf antwoorden te formuleren.

Ik vind het mooi om te lezen hoeveel Luigi Garlando (sportjournalist, kinderboekenschrijver) in dit boek zijn lezers meegeeft. In het spannende verhaal wordt op een vrij natuurlijke, logische manier veel informatie over politiek en democratie verwerkt. Een lezer kan uit dit boek veel meenemen: beter begrip van politiek en democratie en genoeg stof tot nadenken. Hoe sta ik hierin? Wat vind ik van de manier waarop mijn land of gemeente bestuurd wordt? Wordt mijn stem gehoord? Wat kan ik doen om dingen aan te pakken die het waard zijn om te veranderen en te verbeteren? Waar kan ik mijn ideeën naar voren brengen?

Politiek en democratie gaat niet alleen over stellingen. Vaak zijn dat gestolde en vereenvoudigde uitkomsten van een heel gesprek met voors en tegens. De twijfel moet er natuurlijk uit, want dan is het geen stelling meer.

Ik zou hier meer nadruk willen leggen op het voorafgaande gesprek. Dat is mogelijk veel interessanter. Hebben we wel alle gezichtspunten een kans gegeven? Zijn er nog andere visies mogelijk? Zijn we bereid en nemen we de tijd om het nog eens van een nog minder belichte kant te bekijken?

Ik zie dat dit op tv en sociale media vaak niet lukt. Daar moet het snel en kort. Laten we andere sferen opzoeken en faciliteren waar het vanzelfsprekend is om wellevend naar elkaar te luisteren en elkaars argumenten serieus te nemen.

Democratie staat centraal - deel 1

Nederland leest begint weer. Dit jaar staat democratie centraal. Met debatten en stellingen nodigen we mensen uit om mee te doen. Er staan liefst drie boeken in de spotlights. En natuurlijk is er veel te debatteren en beleven in de bibliotheken.

We hebben net de maand van de geschiedenis achter ons gelaten. Ik heb genoten van het boekje van Fidan Ekiz en haar oproep om het 'radicale midden' en de nuance op te zoeken.

Ze roept op om het gesprek aan te gaan, maar met minder hardheid en hufterigheid dan nu. Niet de schreeuwers het openbare debat laten domineren en daarmee het grote gebrek aan verbondenheid onderstrepen. Integendeel: de normaliteit zou opgeëist moeten worden, de ratio van Nederland, de kalmte en de nuance.

Ik herken daar veel in. Ze schrijft prachtig over haar eigen levensgeschiedenis en belevenissen en legt zo een aantal lagen bloot. Ze vraagt daarbij om meer begrip dan tegenwoordig in veel discussies en debatten getoond wordt.

Zou het lukken om met empathie en nuance de strijd aan te gaan tegen stellingenoorlogen en de snelle winst die een simpele quote oplevert? Er zijn nog niet zoveel politici die volop hier op in durven zetten en daarmee gewicht in de schaal weten te leggen.

In de campagne Nederland leest lijkt in de opzet meer aandacht voor debat en stellingen dan voor de manier waarop het gesprek met elkaar gevoerd wordt. En is aandacht voor gesprekstechnieken, voor het kweken van begrip, voor empathie, voor doorvragen en luisteren van elkaar niet ontzettend belangrijk? Juist ook in deze tijd? Gaat het dan ook niet om je echt verplaatsen in een ander, begrijpen wat die ander beweegt, waarom die ander met bepaalde gedachten en overwegingen rondloopt? Het gaat om meer dan alleen focussen op het eindresultaat van een stemming (ja of nee). En ook dat het in politiek en democratie niet alleen gaat om de winst en wie er gewonnen heeft, maar ook om begrip en rekening houden met elkaar.

Komt dat voldoende tot zijn recht de komende maand?

Taalwebinars

Een mooie vorm van ondersteuning van vrijwilligers. Om kennis op te doen of op te frissen. Maar ook om inspiratie op te doen, zodat je met nieuwe inzichten weer naar je eigen werk en het beoogde resultaat kunt kijken. Op een vooraf vastgesteld moment, maar wel vanaf elke plek - waar je dan ook maar bent - te volgen!

Het Begint met Taal biedt gratis webinars (online seminars) aan voor vrijwilligers en coördinatoren van aangesloten organisaties. Tijdens de interactieve webinars krijg je tips en tricks en kun je vragen stellen. Bekijk ter voorbereiding eerst de e-learning filmpjes voor beginnende taalcoaches. Dit zijn online filmpjes met instructies over hoe je taalcoaching aan kunt pakken. Via onderstaande links kun je je aanmelden voor de webinars.

Webinar Spreektaal

SpreekTaal is een methode voor vrijwilligers die anderstaligen ondersteunen bij het beter Nederlands leren spreken. Wil je weten wat SpreekTaal is, wat belangrijke uitgangspunten zijn en hoe je het best met SpreekTaal werkt? Dan is het een goed idee om mee te doen met de webinar over SpreekTaal! In de webinar besteden we ook aandacht aan hoe je SpreekTaalmateriaal met analfabeten kunt gebruiken en hoe je het kunt inzetten als jouw deelnemer nog helemaal geen Nederlands verstaat of spreekt.

• Dinsdag 25 oktober 2016 van 19:30 tot 20:30 uur
• Woensdag 30 november 2016 van 10:00 tot 11:00 uur

Webinar Iedereen actief! Over actieve werkvormen voor taalcoaching

Als vrijwilliger heb je verschillende manieren om je deelnemer te begeleiden. Je kunt met hem praten over het dagelijks leven of bijvoorbeeld SpreekTaal gebruiken. Maar daarnaast wil je soms ook wat anders met de cursisten die je begeleidt. Wat doe je bijvoorbeeld om de woordenschat van een bepaald thema nog een keer te herhalen? Wat kun je doen om luisteren en spreken op een andere manier aan te pakken? In deze webinar maak je kennis met en ervaar je verschillende werkvormen, onder andere uit het boek Actief met taal. Je krijgt uitleg waarom deze werkvormen goed werken en op welk moment je ze kunt gebruiken. Zo kun je met nieuwe inspiratie weer aan de slag!

• Maandag 7 november 2016 van 19:30 tot 20:45 uur
• Donderdag 15 december 2016 van 10:00 tot 11:15 uur

Webinar Uitspraak NT2

De uitspraak van het Nederlands is vaak een struikelblok voor anderstaligen. Wil je weten wat verstaanbaar spreken precies inhoudt, wat de Nederlandse uitspraak zo moeilijk maakt voor een anderstalige en hoe je je anderstalige kunt helpen bij het uitspreken van lastige klanken? Dan is het een goed idee om mee te doen met de webinar over Uitspraak NT2! Deze webinar is alleen te volgen door wie zich heeft ingeschreven. In de webinar besteden we ook aandacht aan het geven van feedback op de uitspraak en de invloed van verschillende talen op de uitspraak van het Nederlands.

• Dinsdag 13 december 2016 van 19:30 tot 20:30 uur

Let op: Na het aanmelden ontvang je een bevestigingsmail in het Engels. Voor de webinars gebruiken wij een Engels programma. De standaardteksten kunnen we helaas niet wijzigingen. 

Lokale informatievoorziening

Vorige week kwam op een conferentie in het gemeentehuis in Hardenberg een breed en diep gevoelde behoefte naar voren om meer van elkaar te weten. De term Sociale kaart viel in verschillende rapportages van de gespreksgroepen en er werden ook diverse initiatieven genoemd om zo'n sociale kaart te maken. Er zijn op dit gebied mensen actief in Gramsbergen en het Alfa-college is ook bezig met een regio-breed project.
Weten wat er gebeurt en wat er aan activiteiten is en op grond daarvan goed kunnen doorverwijzen of contact opnemen. Dat wil iedereen graag.
We hebben als bibliotheek een Sociale kaart. Deze is al jaren geleden ontstaan in overleg met de gemeente met als doel om alle mogelijkheden rond de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) in kaart te brengen. Er is in de loop der jaren gesleuteld aan definities: wat willen we precies in kaart brengen. En dat dan in samenhang met de vraag: hoe doen we dat technisch.
Met de introductie van de Samen Doen-teams is deze samenwerking beëindigd. Vanuit de bibliotheek hebben we toen besloten om de database met actuele gegevens beschikbaar te blijven houden voor Hardenberg, maar dat wel op de eenvoudigst denkbare manier (adresgegevens) om het beheersbaar en betaalbaar te houden.
De behoefte is er aan informatie. Weten wat er speelt in de omgeving. Welke activiteiten er zijn, wanneer en waar en naar wie je kunt doorverwijzen.
Maar het blijkt heel lastig te zijn om met elkaar te formuleren wat we dan precies willen en hoe we dat moeten doen, laat staan dat je daar de handen voor op elkaar krijgt en er financiering voor vindt. En eerder gaat iedereen in die situatie liever zelf initiatieven ontplooien - dan gebeurt er tenminste iets concreets en daar heb je wat aan - dan dat je in eindeloze overlegsituaties terechtkomt die uiteindelijk toch niets opleveren.
Al die tijd - bijna twee jaar - dat we de genoemde Sociale kaart van de bibliotheek in de lucht houden, komt niemand spontaan bij ons langs om eens te kijken of daar nog wat verder aan gesleuteld kan worden om meer en/of beter in behoeftes te voorzien.

Datzelfde diep-gevoelde gemis kwam deze week in Dedemsvaart naar voren. In de Baron waren meer dan dertig mensen bijeen om met elkaar te overleggen over meer reuring, meer activiteiten, meer samenwerking, meer profijt voor de inwoners van Dedemsvaart. Op een gegeven moment werd daar de behoefte aan een smoelenboek, weten van elkaars activiteiten en programma's, de behoefte aan afstemming en een jaarplan voorbij.
Tot een bestuurslid van Plaatselijk Belang opmerkte: we hebben al heel lang in potentie een instrument dat echter te weinig gebruikt wordt. We hebben daar veel in geïnvesteerd, maar we halen er met elkaar lang niet uit wat er in zit: www.indedemsvaart.nl

In Dalfsen is er Dalfsennet. Dat vervult de functie van het traditionele kerkblad: als het daarin gestaan heeft, is het waar. De gebruikscijfers zijn indrukwekkend en het is een veelgebruikt medium om elkaar te informeren. Maar ook daar is er nog meer behoefte om verder in de haarvaten van de samenleving informatie op te halen en te verspreiden, ook daar is het gevoel nog steeds aanwezig dat we niet genoeg van elkaar weten om elkaar echt goed te kunnen informeren en/of informatie op te halen.

Er liggen nog veel lokale kansen om via samenwerking en slimme projecten de gemeenschap te versterken.

Taaltips

Tijdens de taaltea met een groep coaches, ambassadeurs en betrokkenen hebben we ons laten inspireren door het doe-het-zelf vluchtelingenhandboek. Konden we zelf nog meer tips bedenken? Iets dat we zelf hadden ervaren of hadden gehoord van anderen.

De groep was minder groot dan we vooraf verwachtten, maar dat weerhield ons er niet van om met elkaar in gesprek te gaan en daarbij tot een interessante uitwisseling te komen. 

Hieronder de tips die in dat gesprek genoemd werden:

1.    Naar buiten gaan

Ga naar buiten en benoem en bespreek alles wat je ziet. De straat, het voetpad, het verkeer, de planten, het park, de winkels, de mensen, ga zo maar door.

2.    Doe iets

Ga iets doen waar je samen kunt werken en praten, bijvoorbeeld koken of muziek maken. Zoek iets waar je samen plezier aan kunt beleven.

3.    Blijf gericht op praten

Mondelinge uitwisseling is altijd en overal van belang. Vaardigheden vergroten om de (eerste) contacten optimaal te laten verlopen blijven centraal staan.

4.    Het moet klikken

Als het niet klikt tussen twee mensen, is het zaak om er op tijd een punt achter te zetten. Blijf niet eindeloos proberen, het is beter om dit te accepteren en in een andere setting een nieuwe start te maken.

5.    Houd rekening met privacy

Zoek een ruimte waar je rustig en open kunt praten. Let ook op zien en gezien worden en welke associaties buitenstaanders daarmee kunnen leggen. Voorkom dat er al te gemakkelijk van buitenaf een etiket taalproblemen te plakken is.

6.    Praat niet over "laaggeletterdheid"

Vermijd de term laaggeletterdheid, noem het liever “ABC voor Lezen & Schrijven”

7.    Blijf open het gesprek zoeken

Soms moet er vaker en op diverse manieren contact gezocht worden, voordat iemand onderkent en durft toegeven dat er taalproblemen zijn. Soms krijgt een aanhouder een bloemetje, juist omdat ze iemand toch bleef aanspreken!

8.    Lees “Papegaai vloog over de IJssel” van Kader Abolah

De hoofdpersoon vertelt over zijn zoektocht na aankomst in Nederland. Een bezigheid vinden die bij je past kan je verder helpen in je nieuwe woon- en leefomgeving.

Bildung

Vorige week was ik in Tierpark Nordhorn. Een mooi dierenpark, net over de grens. Logischerwijs ook sterk op Nederland gericht, al was het alleen maar om de toegangsprijs.
Even bij de ingang bij het folderrek snuffelen en wat meepakken. Het zit diep in mijn systeem om dat te doen en soms doe ik verder niets met de resultaten en belandt de meegebrachte oogst bij het oud papier. Nu wel, een dag erna heb ik even gekeken wat ik meegenomen had. Zit er nog iets uitnodigends tussen?
De brochure van de Volkshochschule Grafschaft Bentheim gaf stof tot verder nadenken en gesprek. Een compleet leer- en ontwikkelingsprogramma in de regio. Voor jong en oud. Voor elk wat wils. Voor vele terreinen van het leven. En dat in een compleet magazine op papier samengebracht.

Ik ken de equivalent van zo'n papieren overzicht in mijn regio niet. Ik denk dat zoiets aan onze kant van de grens over het algemeen wegbezuinigd is en dat we het hier beperken tot een goede website met cursusaanbod. Maar dan vaak toch wat meer gericht op specifieke doelgroepen die bediend worden door een instituut dat minder brede doelstellingen hanteert.
Het lijkt me de moeite waard om ook hier wat meer aan dit soort overzichten te blijven werken. Als lezer krijg je snel een overzicht van wat er te koop is en het is handig om op ideeën te komen. En als het niet hier is, dan mogelijk wel in de buurt.
Een ander aspect is de stimulans die uitgaat van verschillende disciplines die met elkaar in gesprek moeten blijven en elkaars taal moeten spreken om zo'n papieren productie te maken. En dat lijkt me een wezenlijk voordeel.
Mijn ervaring is dat het een hele uitdaging kan zijn om die gesprekken tussen heel verschillende disciplines met goed resultaat af te sluiten. Vorig jaar heb ik al eens geijverd voor de inzet van een portal als Lerendoeje.nu. Dat is niet hetzelfde als wat zo'n papieren productie biedt. Een digitale portal zou wel kunnen helpen om de huidige lappendeken aan ontwikkelingsmogelijkheden, cursussen, workshops en lezingen in een bepaalde regio beter in kaart te brengen. En uiteindelijk is zoiets vast een stuk goedkoper dan de productie van een papieren uitgave.
Maar als je geen papieren overzicht hebt en ook geen portal, dan mis je toch wel wat!

Bibliotheek & Migranten

Epale heeft een themanummer uitgegeven over de combinatie Migranten & Leren.

Het ziet er mooi uit, maar biedt inhoudelijk ook een handig en interessant overzicht van allerlei mogelijkheden. Prettig om overzicht te hebben, je kunt snel doorklikken naar het hele artikel en zo is dit digitale magazine een inspirerend geheel met diverse onderwerpen.

Mooi dat de Taalkit Dutch een prominente plek in het tijdschrift gevonden heeft (pagina 4/5)! Als je doorklikt zie je op de site van Epale een handzame uitleg van wat Taalkit Dutch inhoudt. Echter, het betreffende artikel dateert van een half jaar geleden. Je zult toch even verder moeten zoeken naar bijvoorbeeld de handleiding en het materiaal voor de deelnemers om echt goed inzicht te krijgen in de mogelijkheden van dit pakket. Een directe link naar betreffende pagina op de site van de KB is een wenselijke aanvulling op het artikel.

Onder de titel "De bibliotheek opent haar deuren voor vluchtelingen" staat een mooi artikel over Noorse bibliothecarissen die in Nederland op werkbezoek gingen. Ze werden geïnspireerd door de Nederlandse aanpak. Ze gaan met nieuwe inzichten aan de slag met vrijwilligers, met het taalcafé, de mensenbieb, de werkplaats en computercursussen. Leuk om te lezen hoe zij verder werken met een Nederlands tintje, wat zou het leuk zijn om met hun tastbare inspiratie en hier bijvoorbeeld ook een werkplaats als De Garage te kunnen ontwikkelen. Dan blijft er interactie!

Net in Nederland biedt een handige en overzichtelijke selectie van televisieprogramma's om wegwijs te worden in de Nederlandse samenleving.

Ik heb genoten van Het doe-het-zelf vluchtelingenhandboek. Deze tips en ideeën geven iedereen, vluchteling of niet, een uitstekend inzicht in uitdagingen waar mensen mee te maken kunnen krijgen en manieren om daar dan mee om te gaan. Inzicht, humor en levenswijsheid zorgen voor de juiste toon in deze opsomming. Niet alleen in het Nederlands, maar ook in het Engels en Arabisch.

Kitchen on the run is vast de moeite waard. Het lijkt me leuk om rond de thema's koken, eten en culturen verder te werken richting een lokale variant. En dan niet alleen voor een bepaalde doelgroep, maar vooral ook door betrokkenen zelf zoveel mogelijk georganiseerd en uitgevoerd.

Leerzaam en inspirerend vond ik het artikel Hoe gemeenten baat kunnen hebben bij vluchtelingen. Kiezen voor kwaliteit en maatwerk. Interesse voor de problematiek en de achtergrond van degene die geholpen dient te worden. Niet werken vanuit een algemene regeltjescultuur en de angst vooral nergens het budget te overschrijden. Maar vanuit de visie dat je in mensen moet blijven investeren en dat investeren altijd eerst geld kost. Doe je dat laatste goed? Dan komt de opbrengst zeker!

Tenslotte een verwijzing naar een materialenoverzicht in het tijdschrift Les. Ik schreef daar al eerder over. Het is begrijpelijk, maar daarom niet minder jammer, dat zo'n overzicht toch wat verborgen blijft en alleen beschikbaar is voor de abonnees van dat tijdschrift. Wat zou het mooi zijn als alleen dat overzicht gewoon openbaar beschikbaar zou zijn.

Er staat nog meer in. En er komen vast nog meer nummers. Veel leesplezier!

Handige oplossingen, nieuwe uitdagingen

Dit is Ida, onze gids in Florence. Ze heeft ons mooie dingen in de stad laten zien. We hebben onder andere even voor de Bibliotheca Nazionale Centrale di Firenze gestaan en dat is toch even wat anders dan een Van Uxem-gebouw.

Gidsen is een vak. In een paar dagen tijd maakten we in diverse plaatsen kennis met vier personen, die het allemaal op een eigen manier aanpakten. Maar allemaal waren ze gids vanwege hun (historische) kennis van de stad en hun vermogen om daarover op een aansprekende manier te vertellen in het Nederlands. En ze moeten vlot en gemakkelijk met een gemêleerde groep om kunnen gaan en daarbij ook goed kunnen inspelen op de situatie (waarbij toeristische drukte een belangrijk element is).

Wij hadden geluk, Ida kon het en de andere gidsen waren ook geslaagd. De techniek hielp ons een handje: Ida had naast haar paraplu (om haar te kunnen volgen in de mensenmassa) een microfoon en zendertje, wij hadden allemaal een ontvanger met een oortje.

Werkelijk heel handig. De gids kon in een kerk gewoon door blijven praten en wij konden haar dan toch volgen. Je hoeft ook niet voortdurend heel dicht bij haar in de buurt te blijven om toch te kunnen volgen wat ze zegt.

 

Toch is het niet alleen een halleluja-verhaal. Doordat we zo een technische oplossing voor een probleem gevonden hebben, krijgen we ook wat (nieuwe) problemen erbij:

• Je kunt niet te ver afdwalen, want dan begint de ontvangst snel slechter te worden. En op sommige plekken had je sowieso last van storingen in de ontvangst (door apparatuur in de buurt...?)
• Als je niet zo'n systeem hebt, dan lijkt het voor veel mensen minder erg dat je iets niet opvangt wat de gids zegt. Maar nu je het kan horen, lijkt iedere deelnemer in principe ook niets meer te willen missen.
• Een andere vorm van ruis is dat de gids op een andere plek staat dan jij en iets vertelt over een detail dat je (nog) niet ziet. Zonder techniek wordt je gestimuleerd om de gids op te zoeken en op korte afstand mee te kijken, nu ga je daar gemakkelijker vragen over stellen of over klagen.
• En dan kan het ook nog zijn dat het batterijtje opraakt...

Ik heb van harte gebruik gemaakt van deze manier om meer te weten te komen over diverse steden in Italië. En het voegt zeker iets toe.
Maar ik moest ook terugdenken aan een verhaal dat ik ooit een keer hoorde van iemand van Kluwer over de overgang van papieren belastinggidsen naar cd-roms. Het bleek dat deze ontwikkeling deels negatief beoordeeld werd omdat de verwachtingen na deze technische omslag hoger en anders waren komen te liggen.
Dat gevoel had ik hier ook. Je krijgt een oortje en daardoor ga je anders met een gids en de situatie om dan vroeger. Herkenbaar?

Materialen Nederlands leren 2

De stichting 'Het begint met taal' biedt een uitvoerig overzicht van mogelijke materialen die gebruikt kunnen worden bij het leren van Nederlands en het verbeteren van spreek-, luister- en schrijfvaardigheid.
http://www.hetbegintmettaal.nl/materiaal/ 

Het Steunpunt Basisvaardigheden faciliteert een site met leermiddelen voor Taal en Rekenen (en Digitale vaardigheden). Op dit overzicht vind je deze inventarisatie: Aanbod overzicht taal en rekenen.

Het tijdschrift Les heeft recent een actueel overzicht bijeengebracht in een themanummer.

Tijdens een training Ondersteuning Basisvaardigheden van de Stichting 'Het begint met taal' werd een gezamenlijke inventarisatie gemaakt van aanbevolen materiaal:
1. Spreektaal, niveau A1, A2, spreken, luisteren, gesprekken (uitgever: Het begint met taal)
2. Succes, van beginnend t/m niveau 2F, alle taalvaardigheden, inclusief ondersteunende vaardigheden (Taalhulp) (uitgever: Stichting Lezen en Schrijven)
3. Beeldwoordenboek
4. Krant en klaar (digitale krant, verschijnt wekelijks)
5. 7/43, methode voor alfabetisering NT2, t/m niveau A1, gericht op technisch leren lezen en schrijven (uitgever: NBC)
6. Melkweg, divers leesmateriaal, niveau A1/Instroom (uitgever: Melkweg+) Zie ook de bespreking van dit materiaal door het tijdschrift Les
7. Delftse methode, niveau t/m A2, alle taalvaardigheden, geschikt voor hoger opgeleiden (uitgever: Boom)
8. Taal compleet, niveau beginnend tot A2 (Taalsterk van A2 – B2), alle taalvaardigheden (uitgever: KleurRijker)
9. Station Nederlands, niveau tot A1 plus, luisteren, gesprekken, grammatica en uitspraak. Is een oefenprogramma bij de radio- en televisielessen Leer Nederlands (uitgever: Edusom). Nu te vinden op oefenen.nl.
10. Beter Lezen, Coutinho, Instroom/A1, Lezen
11. Alfa schrift, uitgevrij Boom, richt op schriftbeheersing van analfabete anderstaligen
12. Boekje erbij lees- en werkboek voor analafabete anderstaligen, sluit aan bij 7/43, niveau gaat vooraf aan Beter lezen en Verder lezen (uitgever: Hollandse Kost)
13. Duolingo, een app.

Zie ook het eerdere artikel: Materialen Nederlands leren

Samenwerken is ieders belang

Er zijn veel mensen en organisaties die iets willen betekenen rond de komst van het AZC in Hardenberg. Ook de bibliotheek wil een plek zijn om naar toe te kunnen, te zijn en te verblijven en aan taal en je eigen ontwikkeling te werken.
https://drive.google.com/file/d/0B2MoG5eU9u3mdFVLOW5QMGV1T1U/view?usp=sharing

De vrijwilligersinformatiemarkt deze week in de Matrix in Hardenberg onderstreepte het belang van samenwerking. Gezamenlijk presenteerden een aantal betrokken organisaties hun plannen en informeerden ze potentiele vrijwilligers over mogelijkheden om in en rond het AZC werkzaamheden te verrichten.

Ook uit de opmerkingen van bezoekers bleek het belang dat er aan samenwerking gehecht wordt. Het gezamenlijk presenteren en verhelderen van wie wat doet werd en wordt hoog gewaardeerd.

Informatiemarkt-azc-hardenberg/

Ontmoeting en debat

't Denk-Gelag in Dalfsen biedt vier keer per jaar de mogelijkheid om met elkaar in gesprek te gaan rond een onderwerp. De inleiding kort houden en veel ruimte bieden voor gesprek en uitwisseling, dat zijn belangrijke spelregels.
Komende vrijdag is het weer zover.
Vanuit de bibliotheek zoeken we naar een manier om deze manier van 'ontmoeting en debat' te ondersteunen en te begeleiden. Dat hebben we twee keer gedaan door een dossier samen te stellen.
Op de avond zelf hadden we een leestafel geplaatst.

Dit keer is de gedachte dat we een flyer beschikbaar stellen. Daarin zeker een aantal (literatuur)tips. Maar misschien wel belangrijker is de verwijzing naar Nederland Leest 2016. Daarin gaat het over democratie. Een onderwerp dat nauw verwant is met het gespreksthema van het komende Denk-Gelag.

Wellicht ontstaan vanuit dit vertrekpunt mooie ideeën en initiatieven om Nederland Leest ook in Dalfsen concreet en aansprekend vorm te geven in november!

De tekst van de flyer:

Wel en wee in B & W

’t Denk-Gelag 20 mei 2016

’t Denk-Gelag: een plek voor inspiratie, gesprek en ontmoeting

Een paar tips van uw bibliotheek om rond het onderwerp van vanavond nog meer inspiratie op te doen:

Op verzoek van de persclub Nieuwspoort mocht Joris Luyendijk een maand lang als 'rapporteur' op het Binnenhof rondlopen om te kijken hoe de journalistiek aan het Haagse Binnenhof werkt. Het is een ontluisterend verslag geworden, waarin Luyendijk (zelf ook journalist maar zonder ervaring in 'Den Haag') beschrijft hoe journalisten, voorlichters, politici en lobbyisten om elkaar heen dansen. Het parlementair epicentrum bevindt zich op een vierkante kilometer en de navel daarvan is de sociëteit Nieuwspoort. Daar ontmoeten journalisten en politici elkaar en daar wordt de nooit omschreven maar wel effectieve 'Nieuwspoortcode' vormgegeven. Het lekken, het spinnen en het insteken van nieuws wordt veelal vanuit Nieuwspoort in gang gezet. De beroepsgroepen kennen elkaar goed en de codes worden in stand gehouden omdat er een natuurlijke verloop is van journalistiek naar politiek of van journalistiek naar voorlichting. Dit verslag heeft de charme van de verbaasde buitenstaander over zoveel verkokerde regels.

Wie nog niet voorbereid was op de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen, kan zich op de volgende verkiezingen voorbereiden door eerst dit boekje te lezen. Op een humoristische wijze worden tips gegeven over hoe je je kunt opwerken in de politiek, wat je wel, maar ook wat je niet moet doen. Zo worden er oefeningen gegeven over 'Eromheen praten', 'Lekken doet u zo!' en 'Effectief demoniseren'. Ondanks het feit dat het als humor gepresenteerd wordt, is veel wat er staat ook waar zoals een enkele politicus/bestuurder ook al heeft toegegeven. Ieder zal het gekonkel en de politieke machtsspelletjes herkennen die beschreven worden, zeker nu na de titanenstrijd tussen Wouter Bos en Jan Peter Balkenende. Wie de tips goed leest en in de praktijk uitvoert, is verzekerd van een glansrijke carrière, zeker nu er ook aangegeven wordt welke partij daar voor kan zorgen. De tabellen en schema's leveren regelmatig een glimlach. De auteurs zijn journalisten van de politieke website Stemhok.nl die in verkiezingstijd veelvuldig wordt bezocht.

Blad voor de Mond – persvrijheid wereldwijd Er gaat geen dag voorbij waarop het nieuws zelf niet in het nieuws is. Vrijheid van meningsuiting wordt beknot. Journalisten worden belemmerd in hun werk. Mediaorganisaties worden verboden. Het nieuws wordt gemanipuleerd. Maar het nieuws komt schoksgewijs, stukje bij beetje. Het complete plaatje ontbreekt. Dat beeld wordt geschetst in Blad voor de Mond, met journalistieke verhalen, analyses, achtergronden en opinie. In Blad voor de Mond noteren twintig veelal bekende schrijvers wat zij in de wereld zien gebeuren in landen en gebieden waar persvrijheid niet vanzelfsprekend is. Waar de burger niet goed meer weet waar hij aan toe is. Waar de machthebbers hun gang kunnen gaan omdat er geen controle is. Waar een maatschappij hapert in haar ontwikkeling.

Recent verschenen, ook interessant in relatie met het vorige Denk-Gelag over Journalistiek. Zie ook www.bladvoordemond.nu

Natuurlijk is er nog veel meer over Politiek en aanverwante onderwerpen geschreven en verschenen. Via de catalogus op www.bibliotheekdalfsen.nl of van de Koninklijke Bibliotheek zijn vele publicaties te vinden en in te zien.

Misschien wel wat gedateerd, maar in menig opzicht vast ook actueel. De gemeentepolitiek in Juinen in diverse filmpjes:

Nederland Leest

‘Twee hoera’s voor de democratie. Geen drie. Twee is wel genoeg.’ schreef de Engelse auteur E.M. Forster 60 jaar geleden. En hoe staat het er nu voor? Nederland Leest zet na tien succesvolle edities niet meer jaarlijks één boek centraal, maar een thema. In 2016 is dat: democratie. De campagne wil Nederland niet alleen aan het lezen zetten, maar ook aan het debatteren. Daarmee sluit Nederland Leest aan bij de functie van de openbare bibliotheek als centrum voor ontmoeting en debat. Drie boeken zijn hierbij gekozen, die de hele maand november door de bibliotheken worden uitgedeeld aan leden en niet-leden. Maar eerst wordt hun mening over een aantal stellingen over democratie gevraagd. De boeken waaruit gekozen kan worden zijn:

·         Heer van de vliegen van William Golding

·         Liefde en schaduw van Isabelle Allende en

·         Morten van Anna Levander

Nederland Leest 2016 vindt plaats van 1 t/m 30 november.

Hebt u tips of ideeën over de manier waarop we het debat in Dalfsen tijdens Nederland Leest kunnen organiseren? Uw reactie is van harte welkom op http://www.bibliotheekdalfsen.nl/snel-contact of via 0529 - 432 413 (vraag naar Jan te Bokkel)

Oefenen.nl, daar leer je het wel!

Het jaarverslag van ETV over 2015 is verschenen. Ik heb het met belangstelling gelezen.
Eén van de plezierige ontdekkingen die ik het afgelopen jaar gedaan heb, is dat het materiaal dat we van ETV via de site Oefenen.nl beschikbaar stellen, veel aantrekkelijker en beter is dan ik me voor die tijd gerealiseerd had. Natuurlijk had ik wel eens even gekeken, maar dat was niet meer dan een vlugge, snelle blik. Aardig...
Maar een betere bestudering zorgde voor een positiever oordeel: we hebben hier mooi materiaal in handen dat zowel individueel als in groepsverband ingezet kan worden. Op veel terreinen, in veel situaties. Goed doordacht, mooie, zinvolle programma's, afwisselende aanbiedingsvormen en een interessante mix van digitaal en papieren lesmateriaal. Stimulerend voor de doelgroep.
Jaren geleden heb ik internetcursussen gegeven in de bibliotheek. Als er toen al Klik & Tik was geweest. Wat zou dat ons leven toen een stuk gemakkelijker gemaakt hebben!
Ik realiseerde me toen ook dat het zinvol is om dit mooie aanbod beter te promoten. Ik heb een half jaar geleden deze pagina gemaakt, met een compleet overzicht van onze cursusmogelijkheden. Dat was goed voor mezelf (een mooie aanleiding om met aandacht te kijken wat er is) als goed voor de bibliotheek en haar klanten. Een paar klanten per dag bedienen vind ik een alleszins passend resultaat voor de afgelopen maanden. En de opmerking van een collega, die recent opmerkte dat er best veel te beleven viel op deze pagina deed me ook goed. "Wie heeft dat eigenlijk op onze website gezet...?"
Er is echter ook nog veel werk aan de winkel. Dat haal ik ook uit deze opmerkingen. Maar ook uit het jaarverslag van ETV. Maar het blijkt ook dat we een goede partij hebben aan deze organisatie. Ik heb met instemming en plezier gelezen over de ontwikkelingen van het laatste jaar en wat er op stapel staat.
Dat je de namen ETV en Oefenen.nl ter discussie stelt en naar aantrekkelijkere, meer aansprekende naamgeving wilt, begrijp ik. Dat maakt het voor mij misschien ook gemakkelijker om mijn collega's en de doelgroepen via de bibliotheken aan te spreken.
Ik lees met belangstelling dat de cursus Klik & Tik gemoderniseerd wordt. Tel je geld (over budgettering) zal zeker ook in een behoefte voorzien. Met speciale interesse kijk ik naar het bericht dat er onder de titel Zorgen voor twee een programma komt over Mantelzorg. Een vraag die ons niet zo lang geleden gesteld is vanuit de Samen Doen-teams: kunnen jullie (als bibliotheek) iets betekenen op het gebied van (overbelasting van) mantelzorgers? Dit programma zal er vast bij helpen.
En natuurlijk kan ik niet wachten op de Liedjeskast van Gé Reinders. Wat kan hij mooie liedjes maken en zingen en wat zal dat mooi gebruikt kunnen worden in groepen mensen. Hij is in staat om in één avond zijn theaterpubliek Limburgs te leren en vooral liefde voor die taal bij te brengen. Dat belooft wat op het gebied van taalonderwijs!
Als laatste ontwikkeling lees ik dat er iets voor Kwetsbare ouderen op het programma staat. Dat lijkt me ook nodig en zinvol.
Ik ga deze blog afsluiten met het mooiste wat ik las. Een klein portret van de werkzaamheden van Hetty van der Weijden in de bibliotheek. Wat zij als mediacoach met Klik & Tik en andere ETV-programma's doet. Met hoeveel plezier ze dat doet en hoe zinvol dat is.
Dat wil ik ook. Wij hebben geen Hetty. Maar misschien wel een collega die dit ook wil gaan doen. Daar ga ik op inzetten, ik kan niet wachten. Want met zoveel passie en plezier je werk doen en daar mensen mee verder helpen. Dat is toch wat we allemaal graag willen!

Zaterdag stond er in Trouw in de rubriek Laatste wens van Mickelle Haest (belevenissen van een uitvaartverzorger) een verhaal onder de titel Ruzie om de facebookfoto's.
Een fragment: "Mijn nichtje had met haar telefoon allemaal selfies gemaakt naast haar zieke oma in bed", legt een andere dochter uit. "Wij dachten dat het voor haarzelf was. Maar ze heeft ze allemaal op Facebook gezet."
In het verhaal wordt verder verteld hoe dat uitpakt in de familie rond het overlijden van vrouw, moeder en grootmoeder.

Dit verhaal zou je zo in een tabletcafé kunnen behandelen. De manieren waarop je kunt communiceren zijn onmiskenbaar toegenomen. Maar levert dat wel echte communicatie op? Of ontstaan er op een andere manier conflicten over?

"Dat is toch geen communicatie!" Een man vertelde dat hij bij het theaterbezoek toevallig zijn schoonzoon ontmoette. Hij wist niet dat ze eenzelfde avondje uit geboekt hadden en ze kwamen elkaar daar tegen. Maar al zaten ze dicht bij elkaar, het had niet geresulteerd in een warm contact en al helemaal niet bijgedragen aan positieve gevoelens over de relatie.
"Er kon nog net 'goedenavond' af, verder heeft hij vooraf en in de pauze steeds op 'dat ding' zitten kijken!"
Schoonvader is duidelijk niet gecharmeerd van dit gedrag en steekt dat tegen mij niet onder stoelen of banken.

Ik las pas een interview met Bart Robben in het boek Mediawijsheid 2005 > 2015 > 2025. Hij stelt daarin:
“Ik voorzie een serieus probleem. Facebook is een experiment dat we over tien jaar betreuren. Dan zal blijken dat we een generatie van Facebook-gestoorden hebben gecreëerd. De bestaande GGZ-inrichtingen zullen in 2025 onvoldoende capaciteit hebben. Er zullen nieuwe klinieken moeten komen waarin de huidige Facebookgeneratie behandeld wordt voor narcisme en oppervlakkigheid.”

Mag ik een relatie leggen tussen het verhaal van Mickelle Haest en deze opmerking van Bart Robben? Maar dan hoeven we misschien niet helemaal lijdzaam toe te zien. Wat ik al eerder zei, in een tabletcafé zouden we dit zo als casus kunnen behandelen. Maar dan wel gericht op de vraag wat je zou kunnen ondernemen om deze ontwikkeling om te buigen. Wat kun je zeggen om de waarden waar je voor staat te bewaken? En daarbij: hoe zeg je het dan? Hoe zet je de juiste toon en heb je de meeste kans dat er begrip ontstaat?

Het verhaal in Trouw en het gesprek met 'schoonvader' hebben me aan het denken gezet. Wie denkt hierover mee?

Kiezen voor kansen

Eerder schreef ik over het maken van plannen als richtinggevend voor mijn werkzaamheden. Waar besteed ik mijn tijd en aandacht aan? Een goed werkplan geeft houvast, richting, rust en duidelijkheid.
Ik hanteer voor mezelf het model van Tuckman bij alles wat ik doe in samenwerkingsrelaties. Het is maar een eenvoudig model en eigenlijk hanteer ik het liefst de vier termen (stadia):

• Forming
• Storming
• Norming
• Performing

Op het moment dat je met mensen bij elkaar gaat zitten en iets wilt ondernemen, is de Forming-fase begonnen, maar de Storming direct parallel daaraan ook! Niet erg, dat moet ook. Hoe zou je anders tot afspraken kunnen komen? Dus laat maar gaan dat proces. Ideeën, meningen, wensen, het mag allemaal over tafel komen. Als er voldoende gemeenschappelijks gevonden wordt en er ook gezamenlijk regels en afspraken ontstaan (Norming) kan er een prachtige, effectieve samenwerking ontstaan. 

Echter, een poos geleden maakte ik ook mee dat het rond het Taalcafé niet goed ging. De Storming-fase was te overheersend. Het betrokken groepje mensen bleef klein, terwijl het zou moeten groeien. Tegelijkertijd bleven de vragen aan elkaar maar de hoofdrol spelen, er was teveel onzekerheid en er was te weinig gezamenlijke overeenstemming over de richting en manier waar het naar toe zou moeten groeien. Het kleine zaadje dat geplant was kreeg te weinig tijd, rust en gelegenheid om wat te groeien en steviger te worden. De juiste dosering van voeding, water en zonlicht was er niet, maar wel "harde wind en regenvlagen". Het bleef te weinig groeizaam weer en daar werd niemand vrolijk van.

We gaan vroeg of laat een nieuwe kans pakken! Maar wanneer?

Als er iets voorbijkomt dat een rol zou kunnen spelen om het taalcafé nieuw leven in te blazen - en dat kan soms een kleine opmerking of verzuchting zijn - kijk ik naar een aantal elementen. Die hoeven niet direct geheel uitgewerkt te zijn, maar spelen wel een rol in mijn beoordeling of iets kans van slagen heeft.

• Is er een plan? Staan er zaken op papier en blijkt daaruit dat er al een zaken zijn doordacht?
• Wat gaat er gebeuren?
• Waar? Is er een plek geregeld?
• Wanneer? Is er een beoogd tijdstip dat het moet gebeuren?
• Wie? Voor welke mensen is het?
• Hoe? De manier waarop het gedaan moet worden.
• Wilskracht. Is er voldoende drive om de plannen uit te voeren?
• Gedeeld eigenaarschap. Is er voldoende reden om aan te nemen dat er betrokken mensen bij een initiatief betrokken zijn die de kar kunnen gaan trekken? Niet alleen voor het moment, maar ook voor een iets langere termijn? Zodat bij ietsje tegenwind de zaak niet als een kaartenhuis in elkaar valt, maar mensen hun schouders er onder willen blijven zetten.
• Is er voldoende groeipotentie? Niemand hoeft alles in één keer perfect te kunnen, maar het moet wel binnen afzienbare tijd mogelijk zijn naar een aanvaardbaar kwaliteitsniveau te kunnen komen, waarbij zelfstandigheid een belangrijke rol speelt.
• Is er sprake van samenhang in de plannen en hoe er over gepraat wordt? 

Als er in mijn omgeving opmerkingen over een taalcafé gemaakt worden, ga ik op de rand van mijn stoel zitten. Kan ik er iets mee?

Echter, ik kom niet verder in beweging als ik er op grond van voorgaand genoemde elementen toch geen brood in zie. Als op alle bovengenoemde bovenstaande criteria iets voorbijkomt of ontstaat dat positief beoordeeld kan worden, pas dan kom ik echt in beweging en ga ik er mijn schouders ook onder zetten.

Maar niet eerder dan dat moment. En dan blijft het een aandachtspunt dat er maar één element op nul hoeft te blijven staan, om als totaaluitkomst toch op nul te blijven hangen. Niets doen blijft dan mijn devies.

Natuurlijk ben ik iets milder als iets gebeuren moet op een terrein dat nog niet verkend is. Dan beoordeel ik het al gauw mild positief, wie weet wat er toch onverwachts iets moois kan ontstaan.

Maar als het een keer niet goed uitgepakt heeft met het opzetten van een taalcafé word ik extra voorzichtig. Dan moeten er op alle fronten overduidelijke positieve ontwikkelingen zijn aan te wijzen voordat we echt aan de slag gaan.