Plan

In de televisieserie Floris zit een korte scène met deze dialoog tussen de hoofdrolspelers:
Sindala: "Kom, we maken een plan."
Floris: "Goed idee. Laten we gaan!"
De volgende scène zie je hen beiden op hun paard weggalopperen. De problematische situatie vroeg om een oplossing en er volgden ongetwijfeld spannende momenten en gevaarlijke situaties, maar hoop en overtuiging dat het goed zou komen waren nadrukkelijk aanwezig.

Toen ik de eerste keer die serie heb gezien, was ik me niet bewust van het ontbreken van een uitgewerkt plan in dit fragment. In de spanning van de opeenvolgende gebeurtenissen ontging me dat volledig.
Jaren later hadden we er tijdens een verjaardagsfeestje veel plezier om. Was het leven maar zo simpel. Je roept: "We maken een plan!" en daar ga je - en alles komt goed!

Of zijn de tijden wezenlijk veranderd?

Toen ik vorige week vertelde dat ik nog geen compleet uitgewerkt werkplan had liggen, kreeg ik een blik vol onbegrip: "Hoe werk je dan, hoe bepaal je waar je wel of geen aandacht aan besteedt?"
Het lijkt heel logisch om mijn werkplan wel goed uit te werken en de leidraad en het houvast daarin volop te benutten.
Maar ik besef pas veel later dat mijn antwoord ook had kunnen zijn: ik werk vanuit mijn kennis en ervaring en op basis daarvan maak ik mijn keuzes. Dat laat onverlet dat daarmee natuurlijk lang niet alles gezegd is en concrete keuzes zeker toegelicht, onderbouwd en besproken zullen moeten worden, nu en altijd weer.

In het weekend las ik in de bijlage Tijd van Trouw verhalen over het onderwijs. In het artikel over Jacob Eikelboom kwam ik deze passage tegen:

Niet ieder mens wil blijkbaar in alle vrijheid keuzes maken, merkt Jacob steeds meer, zeker op school. Het is raar om te beseffen. "Zij willen dus niet vrij zijn, maar ik wel. Zelfs veel van zijn hbo-studenten vragen alleen maar: 'Wat moet ik leren? Welke bladzijden? Wanneer is de toets?'" Dat zijn voor hem 'anti-vrijheidsvragen'. "Ga gewoon dat boek lezen, misschien stel ik er wel nul vragen over."

Toen ik op het HBO zat wilde ik ook met minimale inspanning maximaal resultaat halen. Zeg nou maar gewoon wat ik moet doen, de rest zien we later wel... Die instelling zal van alle tijden zijn.

Maar waar ik niet dankbaar genoeg voor kan zijn is dat het leraren lukte om me te prikkelen, uit te dagen, om zelf verantwoordelijkheid te nemen, om na te blijven denken. Buiten de gebaande paden, buiten de denktrant en de sfeer van je eigen omgeving en het vertrouwde gedachtengoed.

Als het werkplan maar goed is. Als het protocol maar klopt. Als de handleiding maar nageleefd is. Werkt het dan? We zijn er in onze huidige samenleving nog steeds mee bezig om dat geloof te propageren en te verspreiden.
Maar soms moet je dat juist niet doen en gewoon op pad gaan. Het volgende avontuur tegemoet!