De bibliotheek: inspiratie opdoen, studeren, bijblijven, informatie zoeken, begrijpen wat er om je heen gebeurt.
De bibliotheek is de plek, Jan te Bokkel schrijft er over!
... “Ik heb van alles in de bibliotheek gedaan, maar het was nooit saai en altijd weer anders. Mijn hele carrière was digitalisering wel een rode draad. Dat was voortdurend een belangrijke motor voor verandering en vernieuwing" ...
Er zijn genoeg momenten geweest dat ik in dit weblog meer verhalen wilde vertellen dan feitelijk gebeurd is. Misschien komt er tijd en gelegenheid om dat alsnog te doen, want er zijn meer dan genoeg interessante zaken (blijven liggen) die het waard zijn om aandacht aan te besteden. En elke dag komen er wat dat betreft weer nieuwe kansen voorbij. Ik denk dat ik dat niet hier ga doen: het is tijd om een bladzijde om te slaan!
Veel bibliotheken (en niet alleen daar!) hebben de laatste
tijd verrassende en prachtige activiteiten ontplooid om mensen op andere
manieren van dienst te zijn. Daar zitten mooie initiatieven bij, bijvoorbeeld
voor kwetsbare gezinnen. Het zou mooi zijn als we een aantal daarvan ook na de
corona-crisis kunnen blijven aanbieden.
Het gemis van persoonlijk contact en een luisterend oor deed
zich deze maanden sterk voelen. Juist dat gemis laat je ervaren wat dat
betekent en hoe belangrijk het is dat dit zo spoedig mogelijk weer mogelijk
moet zijn. Het belang van elkaar ontmoeten, een gesprek kunnen voeren, iemand
die luistert naar wat je zegt. Ik heb dat onder andere in
Klik&Tik-bijeenkomsten vaak gemerkt: je verhaal kunnen doen in een groep
die met aandacht naar je luistert kan het zelfvertrouwen een positieve impuls
geven en geeft soms vleugels om je dingen eigen te maken waar je eerst geen zin
in had en waarvan je de noodzaak niet zag. Daarbij is het wel van belang dat je
als groep (en begeleider) oog en oor blijft houden voor verschillen tussen
mensen en hun behoeftes. Je moet dus goed kunnen differentiëren:
mensen, situaties, apparatuur, wensen en leerbehoeftes zijn zo verschillend,
daar moet wel voldoende adequaat op ingespeeld worden.
De veelheid aan nieuw cursusmateriaal dat de afgelopen weken
opdook en vanachter slot-en-grendel (lees: vanachter licenties) werd
opengesteld, biedt veel mogelijkheden om mensen in de toekomst nog veel meer
gericht en persoonlijk te begeleiden dan we al deden op hun leer- en
ontwikkelpad. Ik hoop dat het meeste blijft en ingezet kan worden, juist om die
verschillen tussen mensen te kunnen behappen.
Een van de voorbeelden van nieuwe mogelijkheden is het aanbod van Skillstown – kijk
bij de tegel Meer leren.
Maar er zijn ineens ook veel meer aanbieders, er zijn veel
partijen die hierin meedoen. De gemeente Hardenberg is een samenwerking met RegioOpleiders aangegaan en wil een groep mensen ondersteunen
met een mooi aanbod.
Prachtig! En daar is niets op af te dingen. Maar mag ik daar wel aan toevoegen:
kan er misschien nog wat bij?
Zouden we kunnen erkennen dat in het leven van velen,
misschien wel van iedereen vroeg of laat een crisis de kop kan opsteken? Een
burn-out, ontslag, een faillissement, het zijn een paar voorbeelden van zaken die
ons mensen kunnen gebeuren en die een noodzakelijke koerswijziging met zich mee
brengen. Het grote verschil met de tijd van nu is dat deze persoonlijke crisissen
meer door de tijd heen en individueler zijn. Schaamte kan daarbij ook nog een
rol spelen. Daardoor zijn deze wel permanent aanwezig, maar veel minder
zichtbaar. Maar niet minder heftig.
Als we dat erkennen is het zaak om meer duurzaam een aanbod
te presenteren waar mensen gebruik van kunnen maken op het moment dat ze dat
nodig hebben.
Bouw daarom (verder) aan een plek waar je belangeloos naar
toe kunt om te kijken of je weer wat zaken op de rails kunt krijgen. Door een
gesprek aan te gaan en te kijken of je met een cursus aan nieuwe perspectieven
kunt werken. Waar je altijd terecht kunt. Waar je vertrouwen in hebt. Dat zou
een bibliotheek kunnen zijn.
Maar daar mag nog wel hard aan gewerkt worden. De kwetsbaren
in deze samenleving weten hun weg niet te vinden in de strijd om de
aandachtsconcurrentie, weten hun belangen minder goed te behartigen, komen er
niet uit en haken af. Maken we het helder en overzichtelijk voor hen of laten
we ze zelf hun weg zoeken in een woud van aanbod en blijven we ons daarbij
zorgen maken om de afhakers die zichzelf het liefst onzichtbaar maken?
Alleen echte samenwerking kan ons redden. Dus niet over
elkaar heen buitelende organisaties die allemaal iets doen (en ondertussen hun
eigen belang nog steeds goed weten te behartigen), maar met echte aandacht en
zorg een werk- en ontmoetingsplaats creëren waar mensen de gelegenheid krijgen
en houden om in een open, ongedwongen sfeer elkaar te ontmoeten. Daarbij staat
me voor ogen de manier die levende studiekringen
vinden om met elkaar om te gaan. Met ruimte en respect voor elkaar, geen
(verborgen) agenda, gewoon plezier en ontmoeting vooropstellen. En graag wat
verdieping in de vorm van kennisoverdracht, informatie- en meningsuitwisseling,
in allerlei vormen. Hoe krachtig dat kan werken is min of meer ongekend.
Dus:
Laten we het toegenomen aanbod aan (digitale) cursusmogelijkheden
vasthouden en uitbouwen
Besteed blijvend veel aandacht aan een plein (fysiek
en digitaal), waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en met elkaar tijd willen en
kunnen doorbrengen
Besteed bijvend veel aandacht aan egoloze
dienstverlening (niet het belang van welke organisatie of hulpverlener dan ook),
maar het belang van de persoon die (misschien wel) hulp nodig heeft dient
voorop te staan
Besteed blijvend veel aandacht aan de processen die
plaatsvinden tussen mensen en bied daarin ongedwongen relevante mogelijkheden
aan op het moment dat je verwacht dat de ontvanger daar iets mee kan en wil
Besteed blijvend veel aandacht aan menselijke
begeleiders die een rol kunnen en willen spelen in de hierboven genoemde
processen in de vorm van opleiding (op dezelfde manier als hierboven
beschreven) en ervaring opdoen in de praktijk
De website die in de cursus behandeld wordt, kan een uitdaging zijn. Als je regelmatig met een browser en zoekmachine werkt, zal het misschien wel gemakkelijk zijn.
Mevrouw heeft een iPad. Die heeft een update gehad en ‘alles
is nu in de war’. Ze kan niet meer op de vertrouwde manier e-mailen en als ze de
app voor internetbankieren aanklikt, komt er een melding dat deze niet meer
ondersteund wordt en dat ze moet updaten. Maar dat is nu juist gebeurd en toen
was deze ellende het gevolg. En nu moet ze een scanner gebruiken maar dat heeft
ze nog nooit gedaan, dat was nooit eerder nodig. Waarom dan nu wel? En dat icoontje
van de bank ziet er heel anders uit dan eerder. En ze komt er niet in, ze kan
niet meer op haar rekening kijken.
Mevrouw is tachtig. Haar zoon woont op afstand en kan niet
even langskomen. Ze heeft deze iPad al een paar jaar en onze eerste
kennismaking kan ik me nog goed herinneren: ze durfde de iPad niet uit de doos
te halen zonder een ‘deskundige’ die naast haar zat. Toen leek de mogelijkheid
om te kunnen e-mailen nog lichtjaren ver weg, maar op een prachtig moment (enkele
jaren geleden) kreeg ik een mailtje van haar. Kortom, ze had toch haar schreden
gezet op het digitale pad, maar van harte? Nee hoor! En over dat laatste kan ze
boeiend vertellen!
Ze vertelt ook dat ze contact heeft gehad met de bank. Ze
had een mijnheer aan de telefoon die haar wel even zou helpen.
“Wilt u internetbankieren of via de app?”
“Dan moet u me eerst vertellen wat dat is. Ik weet niet wat u bedoelt met die
termen.”
“Als u me even uit laat praten, dan zal ik het allemaal uitleggen.”
“Nee, als u woorden gebruikt die ik niet begrijp, dan kan ik het niet volgen.
Dan komt dit echt niet goed.”
Een paar dagen later belt iemand aan. Een bosje bloemen voor
mevrouw. Van de bank. Met een kaartje: “Bedankt voor het fijne gesprek”.
De situatie nu:
Mevrouw is beduusd en onzeker: heb ik niet te veel en te
hoog van de toren geblazen, ik was niet aardig…
De bank: weer een tevreden klant
Internetbankieren: onveranderd onmogelijk
“Much Ado About Nothing” is al eeuwen geleden geschreven
door William Shakespeare. Blijkbaar nog steeds actueel. Maar dat was een klucht.
Koppeling theorie – praktijk
Ik heb hier enkele digitale uitdagingen besproken. Recent is
er aan het cursusmateriaal van Klik & Tik. Het internet op een set
werkbladen toegevoegd. Dat kan door begeleiders naar hartenlust ingezet worden
om mensen de vertaling te laten maken van theorie (in filmpjes kijken hoe het
werkt, in oefeningen laten zien dat je het principe begrijpt) naar praktijk.
Een goede coach/begeleider/docent zal deze werkbladen op een
passende manier in kunnen zetten. Soms kun je ze direct gebruiken. Soms is het
beter om ze te vertalen in een meer concrete opdracht – zodat je de kans
verkleint dat de cursist verdwaalt in de vragen en keuze-mogelijkheden van deze
werkbladen. En als je dan de vertaling weet te maken naar terreinen waar de
cursist interesse in heeft, vergroot dat de kans op succes.
En misschien kun je ze ook gebruiken om bij een praktijksituatie te beginnen
waar een cursist mee te maken heeft en daarna pas de theorie aan te bieden. Allemaal
afhankelijk van de interactie en de kwaliteit van de begeleiding. Fijn dat deze
set er is, een onuitputtelijke bron en een belangrijk element in het welslagen
van het proces dat je met elkaar kunt doorlopen. Te vinden in het Volgsysteem
van Oefenen.nl onder extra materiaal bij de cursus Klik & Tik. Het internet
op.
En als we het nu toch over digitale uitdagingen hebben? De
film I, Daniel Blake wordt vanavond laat uitgezonden op NPO 2. Kijken!
Voor deze uitdaging is er enorm veel informatie te vinden op
de website van SeniorWeb. En dat is voor een groot deel te danken aan deze tijd.
Het laten bezorgen van boodschappen kan voor velen een uitkomst zijn om zo min
mogelijk risico op besmetting te lopen.
Senioren doen moeiteloos boodschappen via internet
Het lukt heel veel mensen moeiteloos! Voor diegenen die er vragen of
opmerkingen over hebben of er in vastlopen: word alsjeblieft niet moedeloos! Maar bel eens (gratis) naar 0800-0506 en doe uw verhaal. Dit kan ’s
morgens, tussen 9.00 en 12.00 uur (en de eerste helft is het nog rustig, dan
hebt u minder kans op wachttijd).
Zelfscannen in winkels
Niet laten bezorgen, toch zelf naar de winkel? De handscanner bespaart u tijd
en handelingen.
In de begeleiding rond Klik & Tik merk ik regelmatig hoe
groot de stap kan zijn om vanuit het geleerde de overgang te maken naar de
praktijk. Met het lesmateriaal is niets mis, de filmpjes en oefeningen laten
goed zien hoe bepaalde dingen werken. Je doet al klikkend en tikkend kennis en ervaring
op. Je gaat iets meer begrijpen van de manier van werken op computer, tablet of
smartphone. En hoe het werkt op internet. En je bouwt aan je digitaal inzicht
en zelfvertrouwen.
Maar wat kan het lastig zijn om dan de vertaling te maken naar de praktijk. Dan
is er ineens geen sprake meer van een geleide omgeving waar je stap voor stap naar
een bepaald resultaat toe werkt. Dan moet je die stappen zelf zetten en kan het
net even anders zijn dan wat je verwacht had. En het zit vaak in details! Soms
bepaalt een muisklik (te vroeg of te laat) of je krijgt wat je hebben wilde of
dat je de weg helemaal kwijt bent. De hemel of de hel.
Het werkboek bij de Klik & Tik-cursussen biedt hier wel
handvatten voor. Je kunt daar opdrachten vinden om het geleerde in praktijk te
brengen. Mijn indruk is dat het niet altijd lukt om zelf de koppeling te leggen
tussen online werken en het boek zinvol inzetten. En dat er genoeg redenen zijn
om meer en gerichter praktijkoefeningen in te kunnen zetten. Het liefst passend
bij het gebied waar een cursist zich in wil bekwamen.
In de begeleidingsbijeenkomsten komen eigenlijk altijd wel
praktijkvoorbeelden naar voren die voor meer mensen interessant zijn. Die delen
we dan.
De laatste weken kwamen er ook algemene praktijkvoorbeelden naar voren die ik
meteen wilde inzetten:
Nu richt ik me weer wat meer op de concrete lesstof van ‘Klik
& Tik. Het internet op’ en daarbij passende opdrachten. Met deze keer als onderwerp: podcast luisteren.
Kun je website vinden over podcast luisteren die in de cursus
getoond wordt?
Welke podcast (of welke rubrieken) spreken je aan?
Heb je belangstelling voor de nieuwsbrief? Abonneer je dan direct.
Hoe ga je een podcast beluisteren? Zet je een app op je tablet of smartphone?
Zoek deze podcast over koffie: "Het verhaal van koffie. Of hoe een klein plantje uit de Hortus de start kon zijn van een miljoenenindrustrie: de wereldwijde koffiehandel uit Zuid-Amerika" Kun je hem vinden? Wat vind je van dit verhaal van net geen 20 minuten?
Heb je tips voor anderen over een leuke, interessante podcast die je hebt gevonden? Of heb je verzamelplaatsen met podcasts gevonden die je wilt delen?
Twee weken geleden vroeg ik naar veranderingen in de manieren van contact onderhouden in deze periode.
Een belangrijk element in welk online contact dan ook is de
kwaliteit van de verbinding. Beeld-/videobellen vergt veel data-verkeer en als
je dan in een omgeving woont met veel kerkdorpen en uitgestrekt platteland
daartussen, dan is het voor velen direct al duidelijk: niet aan beginnen. Dat
is vragen om problemen. Als je weet dat een YouTube-filmpje kijken al tergend langzaam
gaat of niet lukt, dan ga je niet zo gauw gebruik maken van beeldbellen. De
hoop is dan gevestigd op het verder uitrollen van een glasvezelkabelnetwerk en
een aansluiting daarop voor een betaalbare prijs.
Een ander aspect dat een belangrijke rol speelt en ook
zonder een slechte verbinding speelt: de kwaliteit van video-bellen is niet
altijd gegarandeerd. Soms valt de verbinding even weg, het geluid hapert en/of
vervormt, het beeld staat even stil en brokkelt uiteen. Het scherm wordt zwart,
er wordt gepauzeerd, er wordt naarstig getracht de verbinding weer tot stand te
brengen. Als dat niet vanzelf lukt kun je het alsnog opnieuw proberen. Liefst niet
allebei tegelijk. Door de enorme toename van het gebruik van deze applicaties
hebben we daar allemaal mee te maken.
Als je niet zoveel ervaring hebt met deze communicatievormen – en mogelijk al
blij bent dat gewoon bellen gewoon goed gaat – dan hoef je niet zo nodig te
experimenteren. Dan heb je daar geen zin in en elke hapering en storing wordt een
onprettig intermezzo, waarbij de gedachte ook gemakkelijk kan postvatten dat je
misschien iets verkeerd doet. Waarom zou je dat opzoeken? Alles hoeft toch niet
wat kan? En omdat je het nog niet probeerde, weet je ook niet wat je laat
liggen.
En zaken die je niet regelmatig doet, dat voeg je uiteindelijk niet snel en
gemakkelijk aan je gedragspatroon toe.
Ik denk dat deze (gezonde?) terughoudendheid er mede voor zorgt dat het nog
lang niet gemeengoed is om hier de mogelijkheden uit te halen die er in zitten.
Want op het gebied van eenzaamheid kan het natuurlijk enorm prettig zijn om
even een vertrouwd gezicht te zien. Al geldt dat ook niet altijd voor iedereen.
Iemand met een dochter in een ver buitenland wil al jaren niets van beeldbellen
weten: ‘Dan krijg ik zo’n heimwee…’.
Meer weten over videobellen?
De website van de bibliotheek legt uit: Contact
via internet, dat is nu extra fijn! En wat is nu extra extra fijn dat deze
pagina zomaar in een paar weken tijd beschikbaar is gekomen!!
De website van SeniorWeb waar naar wordt verwezen biedt een aantal
opties waar je uit kunt kiezen.
Wil je nog verder kijken, dan is deze pagina misschien een
interessante:
